Page 137 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 137

5.4    Wartość prędkości w ruchu jednostajnym prostoliniowym




          Podejmij temat                      O O  W jaki sposób można szybko porównać, które z ciał poruszających się
                                                   ruchem jednostajnym przebyło w tym samym czasie większą drogę?




          Jak definiujemy wartość prędkości?

          Wiesz już, że droga przebyta przez ciało w ruchu jednostajnym prostolinio-
          wym jest wprost proporcjonalna do czasu jego trwania. Oznacza to, że jeśli   Używamy pojęcia wartość prędkości,
                                                                                     gdyż prędkość jest wielkością
         czas rośnie, to droga rośnie tyle samo razy, a iloraz drogi i czasu, w którym   wektorową, czyli ma również kierunek
         została przebyta, jest w danym ruchu stały.                                 i zwrot. Dowiesz się o tym więcej trochę
                                       droga                                         później, ale w naszych rozważaniach
                                       czas   = const                                w szkole podstawowej będziemy
             Tę stałą wielkość charakterystyczną dla danego ruchu jednostajnego na-  posługiwać się jedynie pojęciem –
          zywamy wartością prędkości lub szybkością i oznaczamy literą v.            wartość prędkości.



              Wartość prędkości (szybkość) ciała obliczamy, dzieląc drogę przez czas,
                             w którym ta droga została przebyta.
                                         v =   s
                                               t
                            v – wartość prędkości, s – droga, t – czas



          Jednostka szybkości
          Podstawową  jednostkę  szybkości  określisz,  gdy  wstawisz  jednostkę  drogi (1  m)
          i jednostkę czasu (1 s) do wzoru na szybkość, co zapisuje się w następujący sposób:  Dla określenia szybkości różnych ciał
                                                                                     stosujemy też inne jednostki:
                                   [v] =  [s]  =  1 m  = 1  m                         m   – metr na minutę,
                                        [t]   1 s    s                                min
                                                                                      cm
                                                                                      s    – centymetr na sekundę,
                                                                                      km   – kilometr na godzinę,
                                                                                      h
                                                                                      m   – metr na godzinę.
                                                                                      h
                                                                                       m
                                                                                     1   = 3,6   km
                                                                                       s
                                                                                             h
                                                                                     1  km  ≈ 0,28  m s
                                                                                       h










          5.10  Ślimak porusza się z małą     5.11  Orzeł porusza się z dużą
          szybkością, czyli w długim czasie   szybkością, czyli w krótkim czasie
          przebywa krótką drogę               przebywa długą drogę

                                                                                   135
   132   133   134   135   136   137   138   139   140   141   142