Page 116 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Uziemiane są np. cysterny z benzyną, aby zabezpieczyć je przed powsta-
niem iskry i wybuchem. Uziemianie polega na połączeniu cysterny z ziemią
za pomocą znajdującego się na ziemi łańcucha lub paska przewodzącego ła-
dunek (il. 3.20). Takie paski, nazywane antystatycznymi, mocują też kierowcy
niektórych innych aut, aby uziemić karoserię samochodu, która w czasie jaz-
dy może się elektryzować przez tarcie o powietrze.

Czy można naelektryzować metalową pałeczkę?

Wiesz już, że wyróżniamy przewodniki i izolatory. Elektryzowanie pałeczki
szklanej (czy ebonitowej) nie stwarzało żadnego problemu. Mogłeś trzymać
w dłoni jeden koniec pałeczki i naelektryzować w tym czasie jej drugi koniec.
3.20 Uziemienie cysterny
z benzyną Wiesz również, że elektrony w izolatorach nie mają swobody przemieszcza-
nia się, a to one poruszają się w czasie elektryzowania ciał. Zastanów się, czy
w takim razie da się naelektryzować pałeczkę metalową, trzymając ją w dłoni.
Wykonaj doświadczenie, aby to sprawdzić.

Doświadczenie 30.

Badamy elektryzowanie przewodnika

Niezbędne przedmioty: pałeczka (rurka) metalowa, sukno (wełna), pałeczka (rurka) metalowa z uchwytem z izolatora,
elektroskop

Wykonanie: – –
• Potrzyj suknem metalową pałeczkę i dotknij nią kulkę elektroskopu. Obserwuj, – – – –
co się będzie działo.
• Wykonaj te same czynności z pałeczką z końcówką z izolatora. –
–
Obserwacje: –
–
• Dotknięcie naelektryzowaną metalową pałeczką nie spowodowało
wychylenia wskazówki elektroskopu.
• Dotknięcie naelektryzowaną metalową pałeczką z uchwytem z izolatora
spowodowało wychylenie wskazówki elektroskopu.

Wniosek: Nie można naelektryzować przewodnika, trzymając go w dłoni, gdyż elektrony swobodne odpływają przez
ciało do ziemi. Aby naelektryzować metal – przewodnik – należy go odizolować od ziemi.

W skrócie

O O Atom jest najmniejszą częścią pierwiastka zachowującą jego właściwości.
Zbudowany jest z jądra atomowego, w skład którego wchodzą protony
i neutrony, oraz z elektronów krążących wokół jądra, tworzących powłoki
elektronowe. W elektrycznie obojętnym atomie liczba protonów w jądrze
jest równa liczbie elektronów.

114