Page 174 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

5.1 Właściwości magnetyczne ciał

Podejmij temat O O Co należy zrobić, aby z kawałka pręta żelaznego otrzymać magnes?

Właściwości magnesów trwałych
Z oddziaływaniami magnetycznymi spotykasz się na co dzień. Wspominali-
śmy o nich również w klasie siódmej, klasyfikując oddziaływania ciał. Stwier-
dziliśmy wtedy, że magnesy mogą się wzajemnie przyciągać lub wzajemnie
odpychać. Poinformowaliśmy również, że oddziaływania magnetyczne to od-
działywania na odległość. Z właściwości magnesów korzystasz, np. przycze-
piając karteczkę z ważną informacją na lodówce, używając kompasu w mar-
szach na orientację czy określając strony świata na lekcji geografii (il. 5.1).
Obecnie zajmiemy się wyjaśnieniem tych zjawisk.

5.1 Zastosowanie magnesów

Magnes to najczęściej kawałek żelaza mający właściwość przyciągania
lub odpychania innych magnesów oraz przyciągania ciał wykonanych z żelaza.
Taki magnes nazywa się trwałym. Są też magnesy naturalne. Najbardziej
).
znanym magnesem naturalnym jest ruda żelaza zwana magnetytem (Fe 3 O 4
W naszych doświadczeniach używać będziemy najczęściej magnesów trwałych
w kształcie sztabki (magnes sztabkowy) i podkowy (magnes podkowia-
sty). W praktyce korzysta się z magnesów o różnych kształtach (pierścienie, pół-
pierścienie itp.; il. 5.2). Najczęściej magnesy używane w szkolnych pracowniach
są oznaczone kolorami: część magnesu, na której znajduje się biegun północ-
ny, pomalowana jest na niebiesko, czarno lub biało; część magnesu z biegu-
nem południowym – na czerwono. Pamiętaj jednak, że to tylko symboliczne
oznaczenie biegunów magnetycznych, ułatwiające obserwacje oddziaływań
magnetycznych, i kolor nie ma tu znaczenia. Spotkasz również w pracowniach
magnesy pomalowane na szaro, oznaczone za pomocą liter.

Każdy magnes ma dwa bieguny: północny – oznaczony literą N,
5.2 Magnesy trwałe o różnych i południowy, który oznaczamy literą S.
kształtach

172