Page 199 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

charakterystyka i widmo fali elektromagnetycznej

Fala elektromagnetyczna jest falą poprzeczną – płaszczyzny pól elektrycznego
i magnetycznego są prostopadłe względem siebie i prostopadłe do kierunku
rozchodzenia się fali (il. 5.30).
Tak jak inne fale, tak i fale elektromagnetyczne charakteryzowane są
przez następujące wielkości: długość fali λ, szybkość rozchodzenia się v, czę-
stotliwość ƒ i okres T. Ich szybkość rozchodzenia się zależy od rodzaju ośrod-
ka. I choć natura tych fal jest jednakowa, to różnią się one długością, a więc
i częstotliwością, a także właściwościami. Z uwagi na różnice w długościach
(i częstotliwościach) dokonano uporządkowania fal, które nazywamy wid-
mem fal elektromagnetycznych (il. 5.31).
Wszystkie te fale mają następujące wspólne cechy:
• przenoszą energię,
• w próżni rozchodzą się z szybkością ok. 300 000 km , f λ
s
• dla wszystkich spełnione jest równanie: (Hz) (m)
10
λ = c 10 8 fale
f radiowe
c – prędkość rozchodzenia się fal elektromagnetycznych w próżni 10 9 UKF 1
λ – długość fali 10 –1
ƒ – częstotliwość fali. 10 10
10 –2
10 11 mikrofale
Fale elektromagnetyczne – ich rodzaje i źródła
10 –3
10 12
Fale elektromagnetyczne są emitowane przez różnorodne, charakterystyczne –4
dla poszczególnych rodzajów fal elektromagnetycznych, źródła. 10 13 promienie 10
Fale radiowe są wytwarzane przez prądy wysokiej częstotliwości, np. podczerwone 10 –5
płynące w antenach urządzeń nadawczych. W Układzie Słonecznym promie- 10 14
niowanie radiowe wysyłają np. Słońce, Wenus, Jowisz. Źródłem mikrofal światło 10 –6
są drgania obwodów elektrycznych, tak zwanych anten nadawczych, specjal- 10 15 widzialne
ne lampy oraz generatory. Wykorzystywane są w mikrofalówkach, radarach 10 16 promienie 10 –7
i telefonii komórkowej. Promieniowanie podczerwone jest wysyłane przez nadfioletowe 10 –8
Słońce, źródła ciepła czy lampy rozgrzewające stosowane w fizjoterapii (lampy 10 17
Sollux). Światło widzialne wysyłane jest przez naturalne źródło – Słońce. promieniowanie 10 –9
Jego sztuczne źródła to wszelkie żarówki. Promieniowanie nadfioletowe 10 18 Roentgena
lub ultrafioletowe jest częścią promieniowania wysyłanego przez Słońce. 10 19 10 –10
Jego źródłem są też łuki elektryczne powstające w czasie spawania i lampy 10 –11
kwarcowe, wewnątrz których powstaje ono podczas wyładowania elektrycz- 10 20 promienie
nego w oparach rtęci. Źródłem promieniowania rentgenowskiego, zwanego gamma 10 –12
też promieniowaniem X, są aparaty rentgenowskie, reaktory jądrowe oraz 10 21
akceleratory (urządzenia do przyspieszania cząstek naładowanych). Na co 10 –13
dzień też mamy do czynienia z tym promieniowaniem – to na przykład pro-
mieniowanie kosmiczne. Promieniowanie gamma (c) jest wysyłane przez 5.31 Widmo fali
substancje promieniotwórcze. elektromagnetycznej

197