Page 195 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Silniki elektryczne na prąd stały 1 2

Na podstawie omawianego prostego modelu silnika mogłeś zaobserwować,
że energia elektryczna zamieniana jest w nim na energię mechaniczną ruchu
obrotowego ramki.
W stosowanych w praktyce silnikach pole magnetyczne jest najczęściej
wytwarzane za pomocą elektromagnesów, a pojedyncza ramka zastąpiona
została zwojnicą składającą się z większej liczby zwojów ułożonych w żłob-
kach cylindrycznego rdzenia (il. 5.28). Komutator składa się nie z dwóch pół- 5.28 Szkolny model silnika.
pierścieni, lecz z walca podzielonego na tyle par wycinków, ile ramek ma Elektromagnesy (1) i zwoje ułożone
uzwojenie. w żłobkach cylindrycznego rdzenia
Każdy taki silnik składa się z dwóch części. Są to: (2)
1) część nieruchoma – stojan, w postaci magnesu trwałego lub elektro-
magnesu,
2) część ruchoma – wirnik, w postaci zwojnicy lub kilku zwojnic umiesz-
czonych na żelaznym rdzeniu.
Końce zwojnic połączone są z komutatorem. Uzwojenie elektromagnesu
jest zasilane z tego samego źródła co uzwojenie wirnika.
Silniki pojazdów na prąd stały stosowane są w trakcjach elektrycznych
lokomotyw, tramwajów, trolejbusów, a także w pojazdach mechanicznych
– samochodach, motorowerach elektrycznych, wózkach akumulatorowych.
Stosowane są również w napędach dźwigów, wentylatorów, rozrusznikach czy
wycieraczkach samochodowych (il. 5.29).

5.29 Zastosowanie silników na prąd stały

Silniki elektryczne na prąd przemienny
ciekawe!
W większości domowych urządzeń, w których kosztem energii elektrycznej Pierwszy model silnika elektrycznego
wykonywana jest praca, znajdziesz silniki elektryczne. Są to silniki robotów zbudował w 1831 roku angielski fizyk
kuchennych, mikserów, maszynek do mięsa, malakserów, sokowirówek, od- Michael Faraday (czyt. majkel faradej;
kurzaczy, wentylatorów, suszarek do włosów. Zasilane są prądem przemien- 1791–1867). Pierwszy silnik elektryczny
nym z domowej instalacji elektrycznej. Prąd taki charakteryzuje się okresowo z komutatorem zbudował i zastosował
praktycznie (do napędu łódki) w 1834
zmieniającym się natężeniem i kierunkiem, o czym dowiesz się później. roku Moritz (czyt. moric) Hermann Jakobi
Silniki zasilane prądem przemiennym działają na zasadzie wzajemnego (1801–1874), rosyjski fizyk i elektrotechnik
oddziaływania biegunów magnesów i elektromagnesów. pochodzenia niemieckiego.

193