Page 200 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 200

ciekawe!                            W skrócie

                                            O  O Falą elektromagnetyczną nazywamy rozchodzące się w przestrzeni,
                                                 przenikające i indukujące się wzajemnie zmienne pola elektryczne
                                                 i magnetyczne. Źródłem fali mogą być drgające ładunki elektryczne
                                                 oraz prąd o zmiennym w czasie natężeniu. Fala będzie się rozchodzić
                                                 w przestrzeni nawet wtedy, gdy ustanie ruch ładunków lub zaniknie pole
                                                 inicjujące falę, aż do momentu, w którym nie zostanie pochłonięta przez
                                                 jakiś obiekt.

                                            O  O Fala elektromagnetyczna może rozchodzić się w każdym ośrodku,
                                                 także w próżni, w przeciwieństwie do fal mechanicznych. Prędkość fali
                                                                                              km
                                                 elektromagnetycznej w próżni wynosi około 300 000   .
                                                                                               s
                                            O  O Wszystkie fale elektromagnetyczne mają taką samą naturę, a ich
                                                 właściwości i zastosowanie zależą od ich długości (częstotliwości). Do fal
        James Clerk Maxwell, jeden z najwybit-   elektromagnetycznych należą: fale radiowe, mikrofale, promieniowanie
        niejszych fizyków wszech czasów, urodził   podczerwone, promieniowanie widzialne, promieniowanie nadfioletowe
        się w Edynburgu, w Szkocji, w roku 1831.   (ultrafioletowe), promieniowanie rentgenowskie (X), promieniowanie
        Swoją pierwszą pracę naukową napisał     gamma (c).
        już w wieku 15 lat. Dotyczyła geometrii
        i została opublikowana przez wydawni-  czy już umiesz? Sprawdź się!
        ctwo Edynburskiego Towarzystwa Kró-
        lewskiego. Maxwell, choć żył niespełna
        48 lat, ma na swym koncie wiele doko-  1   Przeczytaj tekst, wykonaj polecenie i odpowiedz na pytanie sformułowane
                                                 na końcu.
        nań w dziedzinie fizyki teoretycznej: był
        twórcą  klasycznej  teorii  elektromagne-  Transmisja dźwięku odbywa się najczęściej poprzez fale radiowe. W studiu
        tyzmu, teorii pierścieni Saturna, trójkąta   radiowym dźwięk wpada do mikrofonu, gdzie jest zamieniany na sygnał
        barw. Wniósł też znaczny wkład do roz-   elektryczny. Sygnałem tym modulowana jest fala nośna w generatorze.
        woju termodynamiki, teorii sprężystości   Antena nadawcza wysyła zmodulowaną falę nośną, która odbierana
        oraz elektrodynamiki.                    jest w antenie odbiorczej, wzbudzając w niej niewielki prąd. W procesie
                                                 demodulacji (proces odwrotny do modulacji) prąd jest wzmacniany,
                                                 a następnie przetwarzany na sygnał analogiczny do sygnału wejściowego.
                                                 Czyli w odbiorniku fale elektromagnetyczne są z powrotem zamieniane na
                                                 sygnały elektryczne, a w końcu na dźwięk.
                                                 Poszukaj informacji na temat modulowania (kształtowania) fali w procesie jej
                                                 nadawania, w szczególności modulowania amplitudy (AM, ang. Amplitude
                                                 Modulation) (czyt. amplitjud modjulejszyn) oraz modulowania częstotliwości
                                                 (FM, ang. Frequency Modulation) (czyt. frikłens-i modjulejszyn). Kiedy stosuje
                                                 się AM, a kiedy FM?


                                                 Fala elektromagnetyczna


                                                     antena     antena



                             nadajnik                                                  odbiornik

            dźwięk             sygnał  elektryczny                              sygnał  elektryczny       dźwięk
                    mikrofon                    modulator         demodulator                    głośnik




                                      198
   195   196   197   198   199   200   201   202   203   204   205