Page 217 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Wykorzystanie luster i prawa odbicia

Znajomość zjawiska odbicia światła w lustrach wykorzystano w wielu urzą-
dzeniach, w których istnieje potrzeba zmiany kierunku biegu promieni świat-
ła. Prawo odbicia światła znalazło zastosowanie np. w peryskopie (il. 6.19). Pe-
ryskop tworzy dość długa rura zgięta dwukrotnie pod kątem prostym. U dołu
i u góry ma przymocowane zwierciadła płaskie, pod kątem 45° w stosunku do
poziomu. Wiązka promieni świetlnych pada na zwierciadło górne, odbija się
od niego, pada na zwierciadło dolne, znów się odbija i biegnie do oka obser- 6.19 Peryskop
watora. Dzięki temu może on zobaczyć przedmioty znajdujące się znacznie
wyżej od położenia jego oka. Peryskopy znalazły zastosowanie na okrętach
podwodnych i w różnych urządzeniach wojskowych.
Zjawisko odbicia światła wykorzystuje się też w produkcji szkieł odbla-
skowych. Są one zbudowane z dużej liczby małych zwierciadeł, ustawionych
względem siebie pod kątem 90° (il. 6.20). Można je dostrzec, oglądając takie
szkło przez lupę. Światło po dwukrotnym odbiciu się od zwierciadeł zawsze
wraca tam, skąd pada. Dlatego osoby lub przedmioty wyposażone w światła
odblaskowe (m.in. rowery) stają się widoczne dla innych użytkowników dro- 6.20 bieg promieni świetlnych
gi, gdy trafią na nie np. światła reflektorów samochodowych. odbijanych od powierzchni
odblaskowej

Więcej na temat

Kalejdoskop

Innym przedmiotem, do którego skonstruowania zastosowano odbicie światła, jest kalejdoskop. Zasada jego dzia-
łania jest niezwykle prosta. Możemy go zbudować, ustawiając trzy długie lusterka o jednakowej szerokości – tak,
by tworzyły w przekroju trójkąt równoboczny. W lusterkach ujrzymy gwiazdę utworzoną z krawędzi tych właśnie
lusterek. Jeśli na pasku papieru narysujemy kolorowe wzory, a następnie dobrze oświetlony pasek z rysunkami
umieścimy pionowo między lusterkami, pojawi się wielokątna, różnokolorowa gwiazda. Kiedy pasek przesuniemy,
obraz się zmieni. Dodatkowy efekt uzyskamy, umieszczając między lusterkami drobne przedmioty. Te piękne obrazy
powstają na skutek wielokrotnego odbicia promieni światła w lusterkach.

215