Page 244 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Konstrukcja obrazów wytworzonych przez soczewkę rozpraszającą

Wiązka równoległa po przejściu przez soczewkę rozpra-
szającą staje się rozbieżna, dlatego promienie nie mogą B
się przeciąć (il. 6.63). Przecinają się przedłużenia tych
promieni w ognisku pozornym. Niezależnie od odległości h B’
przedmiotu od soczewki, konstruując tworzony przez nią H
obraz, wykorzystujemy jeden z trzech charakterystycz- A F’ A’ F
nych promieni opisanych przy konstrukcji dla soczewek
skupiających. y

x
6.63 Otrzymujemy obraz
pozorny, prosty, pomniejszony

Stosując soczewki rozpraszające, zawsze uzyskujemy obrazy pozorne, proste i pomniejszone.

W skrócie

O O Znając bieg wybranych promieni padających na soczewkę oraz odległość
przedmiotu od soczewki i ogniskową soczewki, można konstrukcyjnie
(graficznie, geometrycznie) wyznaczyć położenie obrazu wytworzonego
przez soczewkę.
O O Za pomocą soczewek skupiających można uzyskać obrazy rzeczywiste
i odwrócone, gdy x > f, lub pozorne i proste, gdy x < f.
O O Stosując soczewki rozpraszające, zawsze uzyskujemy obrazy pozorne,
Ciekawe! proste i pomniejszone.

Czy już umiesz? Sprawdź się!

1 Oceń prawdziwość podanych zdań.

A. Obrazy przedmiotów świecących lub oświetlonych wytworzone przez
soczewki mogą być rzeczywiste lub pozorne.
B. Promień biegnący równolegle do osi optycznej soczewki po załamaniu
w soczewce skupiającej przechodzi przez ognisko soczewki.
C. Promień biegnący przez środek cienkiej soczewki rozpraszającej ulega
Soczewka fresnela (czyt. frenela) jest odchyleniu.
niepodobna do znanych nam socze- D. Za pomocą soczewek skupiających można uzyskać obrazy rzeczywiste
wek, ponieważ jest płaska. Soczewka i odwrócone, gdy x > f , lub pozorne i proste, gdy x < f.
ta składa się z szeregu pierścieniowych E. Obrazy wytworzone przez soczewki rozpraszające zawsze są pozorne,
stref o tak dobranych promieniach krzy- proste i powiększone.
wizny, że ich ogniskowe są jednakowe.
Stosowana jest głównie w reflektorach 2 Oświetlony przedmiot o wysokości 10 cm umieszczono w odległości 30 cm
od soczewki, której ogniskowa wynosi 20 cm. Jaki obraz uzyskano za
o dużej sile światła, np. w latarniach pomocą tej soczewki?
morskich, oraz w przyrządach optycz-
nych do równomiernego oświetlania 3 Poszukaj informacji i przygotuj notatkę na temat wykorzystania soczewek
pola widzenia, m.in. w rzutnikach. w życiu codziennym.

242