Page 67 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

zmienia się od wartości –A do wartości A po drugiej stronie położenia rów-
nowagi. W położeniach skrajnych szybkość obciążnika równa jest zero – ob-
ciążnik zatrzymuje się, żeby powrócić. Przy przejściu przez położenie równo-
wagi osiąga największą szybkość. Odważnik porusza się na przemian ruchem
przyspieszonym i opóźnionym. Zawsze zbliża się do położenia równowagi
ruchem przyspieszonym, a oddala od niego ruchem opóźnionym.
Jak miałeś już okazję zauważyć, jest to wspólna cecha wszystkich ruchów
drgających.

W skrócie Czy już umiesz? Sprawdź się!

Drgania mechaniczne to ruchy wielokrotnie 1 Przykładami ruchu drgającego są:
powtarzające się w jedną i drugą stronę po określonym
torze. A. ruch wskazówki minutowej zegara na wieży
ratusza,
Drgania mogą być swobodne, gasnące lub B. ruch dzwonu na wieży kościoła,
wymuszone. C. ruch dziecka na huśtawce sprężynowej,
D. ruch piłeczki kauczukowej po odbiciu od podłogi,
Amplituda (A) to maksymalne wychylenie ciała E. ruch osoby huśtającej się na huśtawce.
drgającego z położenia równowagi. Jednostką
amplitudy jest metr. 2 Podaj charakterystyczne wielkości opisujące ruch
drgający.
Okres (T) to czas, w którym ciało wykonuje jedno pełne
drganie. Jednostką okresu jest sekunda. 3 Uzupełnij luki w zdaniach.

Częstotliwość (ƒ) to liczba pełnych drgań w jednostce 1
czasu. Jednostką częstotliwości jest herc: a) Jeśli okres drgań wynosi 10 s, to w czasie

1 Hz = 1 s 1 sekundy ciało wykona ? drgań, a częstotliwość
wyniesie ? Hz.
1
Częstotliwość oblicza się ze wzorów: b) Jeśli okres drgań wynosi s, to w czasie 1 sekundy
5
1
ƒ = lub ƒ = n t ciało wykona ? drgań, a częstotliwość wyniesie
T
T – okres drgań, n – liczba pełnych drgań, t – czas ? Hz. 1
trwania n drgań c) Jeśli okres drgań wynosi s, to w czasie 1 sekundy
2
ciało wykona ? drgań, a częstotliwość wyniesie
Na wychylone w ruchu drgającym ciało działa siła ? Hz.
wypadkowa zwrócona ku położeniu równowagi.
d) Jeśli okres drgań wynosi 2 s, to w czasie 1 sekundy
Wahadło zbliża się do położenia równowagi ciało wykona ? drgań, a częstotliwość wyniesie
ruchem przyspieszonym, a oddala od niego ruchem ? Hz.
opóźnionym. e) Jeśli okres drgań wynosi 2,5 s, to w czasie
1 sekundy ciało wykona ? drgań, a częstotliwość
W czasie drgań swobodnych obciążnika zawieszonego wyniesie ? Hz.
na sprężynie (wahadła sprężynowego) następują
przemiany energii potencjalnej – czyli sumy energii 4 Huśtawka wykonała 2 drgania w ciągu 5 sekund.
potencjalnej sprężystości oraz energii potencjalnej Ile wynosi okres, a ile częstotliwość drgań
grawitacji – w energię kinetyczną obciążnika. tej huśtawki?
Wykresem zależności wychylenia wahadła 5 Z jaką częstotliwością oddycha człowiek wykonujący
sprężynowego od czasu jest sinusoida. 12 oddechów w ciągu minuty?

65