Page 35 - geografia 7

i rędziny porośnięte lasami liściastymi, przede wszystkim dąbrowami, które 3,3% 2,2% 3,4%
w dużej mierze wycięto. 4,1%
2,7%
Jeszcze 200 lat temu lasy pokrywały ok. połowy terytorium współczesnej
Polski. W XIX w. lesistość była już znacznie mniejsza. Rozwijający się wów- 8,8% 75,5%
czas przemysł potrzebował drewna opałowego, także domy ogrzewano tym
surowcem, a rolnictwo pozyskiwało stale nowe tereny. Wobec zagrożenia,
że drewno może się skończyć, rozpoczęto proces nasadzeń. Nie zwracano
uwagi na dostosowywanie gatunków drzew do warunków przyrodniczych 1945 r.
siedliska. Sadzono głównie sosny, które szybko rosną. Obecnie lasy występu- 8,7%
ją zwykle na najsłabszych glebach, głównie bielicowych, które są mało przy- 7,9%
datne rolniczo. Zwarte kompleksy leśne znajdują się również na obszarach 6,2%
górskich, których wykorzystanie rolnicze jest trudne ze względu na ukształto- 58,2%
wanie powierzchni. Sosna jest obecnie dominującym gatunkiem w polskich 8,9%
lasach. W górach, także w wyniku nasadzeń, przeważa świerk. Dominacja 4,7%
5,4%
jednego gatunku drzew jest niekorzystna, bo w takich lasach łatwiej rozprze-
strzeniają się choroby i organizmy zagrażające roślinom. Współcześ nie sadzi 2020 r.
się gatunki drzew właściwe dla danych warunków środowiskowych. W ten Iglaste: sosna (w 1945 r., razem z modrzewiem)
sposób przywraca się odpowiednią strukturę gatunkową lasów (il. 1.38). świerk
Od II wojny światowej powierzchnia lasów systematycznie rośnie. W 1946 r. inne
lasy stanowiły niespełna 21% powierzchni Polski, obecnie zajmują prawie Liściaste:
30% (patrz il. 1.39). dąb (w 1945 r., razem z jesionem, klonem,
lipą, jaworem i wiązem)
Las to nie tylko drzewa, ale także podszyt, runo i ściółka z glebą. To rów- buk
nież miejsce życia zwierząt. Las pełni wiele funkcji – należą do nich: brzoza (w 1945 r., razem z robinią akacjową)
• funkcja ekologiczna – stabilizowanie obiegu wody w przyrodzie, kształto- inne
wanie klimatu, powstrzymywanie niszczenia (erozji) gleb, 1.38 Udział poszczególnych
• funkcja społeczna – tworzenie warunków do rekreacji i wypoczynku, gatunków drzew w polskich lasach
• funkcja produkcyjna (gospodarcza) – dostarczanie drewna i runa leśnego. w latach 1945 i 2020

Więcej na temat

Czy w Polsce zawsze rosły lasy?

Ponad 2 mln lat temu – w neogenie – na obszarze dzisiejszej Polski klimat
był znacznie cieplejszy niż obecnie. Można go przyrównać do współczesnego
klimatu strefy podzwrotnikowej. Rosły tu wtedy nawet ciepłolubne sekwoje,
których pnie zachowały się w złożach węgla brunatnego. Kiedy rozpoczęła
się epoka lodowcowa – w plejstocenie – pod wpływem nasuwającego się
powoli ze Skandynawii lądolodu zmieniły się warunki klimatyczne. Obszar
Polski pokryły pustynie lodowe oraz tundra. Lasów wówczas nie było. Śladem
dawnych warunków klimatycznych w szacie roślinnej Polski są gatunki roślin,
które przetrwały z tamtych czasów. Są one nazywane reliktami. Do reliktów
plejstoceńskich (polodowcowych) należy rosnąca w Tatrach limba (na zdję-
ciu), czyli drzewo iglaste spokrewnione z sosną syberyjską. Limba w Tatrach

33

28.11.2022 21:30:34
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 33 28.11.2022 21:30:34
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 33