Page 32 - geografia 7
P. 32

Gleby Polski

        Gleby Polski wytworzyły się w warunkach klimatu umiarkowanego na podłożu różnych skał. Większość kształtowała
        się pod lasami iglastymi, liściastymi lub mieszanymi pierwotnie porastającymi obszar Polski. Każdy typ gleby ma
        charakterystyczny układ warstw (poziomów), zależny od rodzaju skał w podłożu, klimatu i porastającej roślinności.
        Nazywamy go profilem glebowym.

                 16°              20°              24°
           M o r z e   B a ł t y c k i e  ROSJA  L I T W A  0    100 km
                                       (obwód
                        Gdańsk        kaliningradzki)
      54°
                                                                          50                    50
           Szczecin                 Olsztyn
                                              Białystok
                    Bydgoszcz
          Gorzów             Toruń                      Gleby
         Wielkopolski          Wisła                   BIAŁORUŚ  brunatne  100                 100
                                                             bielicowe
         NIEMCY  Zielona Góra  Poznań  Łódź  Warszawa        płowe       150                   150
            Odra
                                                             czarne ziemie
                     Wrocław                Lublin           czarnoziemy  Gleby brunatne       Gleby bielicowe
                                   Kielce                    rędziny     Tworzą się na glinach   Powstały na podłożu
                         Opole
                                                             mady        porośniętych lasami   piaszczystym, często
                           Katowice                    A                 liściastymi. Występują   porośniętym przez lasy
      50°                       Kraków    Rzeszów      N     bagienne
                                                       I     górskie     w północnej           iglaste (bory). Należą
          CZECHY                                       A                 i południowej części   do gleb mało żyznych.
                                                      R      zniszczone przez
                                                      K      działalność  Polski. Są żyzne.    Zajmują ok. 25%
                                                             przemysłową
                              SŁO W A CJ A            U                  Uprawia się na nich   powierzchni kraju.
               16°                 20°                24°
        1.35    Rozmieszczenie gleb w Polsce                             głównie pszenicę.     Uprawia się na nich żyto.





        50                    50                    50                    50                    50



        100                   100                  100                   100                   100




        150                   150                  150                   150                   150
        Gleby płowe           Czarnoziemy          Czarne ziemie         Rędziny               Mady
        Powstawały na         Powstają na lessach    To gleby pobagienne   Powstają głównie    Powstają w dolinach
        podłożu piaszczysto-   pod roślinnością    – ich powstanie wiąże   na skałach          rzek z osadów
        -gliniastym.          trawiastą            się z zanikaniem      wapiennych. Niegdyś   naniesionych
        Występują             (strefa stepów).     bagien i jezior.      porastały je dąbrowy.   podczas okresowych
        powszechnie          To najżyźniejsze gleby   Zajmują niespełna   To urodzajne gleby,   zalewów (okruchy skał,
        w środkowej części    Polski. Mają gruby   2% powierzchni kraju.   ale ze względu na   szczątki organiczne).
        Polski. Ich żyzność   poziom próchniczny.   Ponieważ są żyzne,   kamieniste podłoże    Zajmują ok. 5%
        jest większa niż     Zajmują jedynie 1%    prowadzi się na nich   prowadzenie na nich   powierzchni Polski
        gleb bielicowych,     powierzchni kraju.   m.in. uprawę rzepaku.  upraw jest trudne.   (największy obszar –
        ale mniejsza niż      Wykorzystywane są                          Często zakłada się    na Żuławach
        gleb brunatnych.      m.in. pod uprawę                           na nich sady.         Wiślanych). Są to
                              buraków cukrowych.                                               bardzo żyzne gleby.

                                       30



                                                                                                              28.11.2022   21:30:32
   1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd   30                                                             28.11.2022   21:30:32
   1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd   30
   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37