Page 153 - geografia 8

Co wyróżnia Australię wśród innych kontynentów?

W przeszłości geologicznej kontynenty tworzyły jeden ląd. Australia oddzie-
liła się trwale stosunkowo wcześnie. Przez miliony lat nie miała połączenia
z innymi obszarami. Izolacja wpłynęła na odrębny rozwój świata roślin
i zwierząt. Dlatego żyją tu liczne endemity – organizmy, które występują
tylko w danym regionie (il. 4.2, 4.3 i 4.4).

4.2 Koala żyje na drzewach.
Jest roślinożerny – spożywa
głównie liście eukaliptusa. Chociaż
przypomina małego niedźwiedzia,
nie jest z nim spokrewniony. Należy
do torbaczy. Koale po urodzeniu
są bardzo małe – ważą ok. 1 g.
Przez sześć miesięcy dorastają
w torbie na brzuchu samicy
4.3 Kangury są ssakami z grupy 4.4 Emu to wielki nielotny ptak,
torbaczy. Mają mocne i długie kończyny który ma ok. 2 m wysokości. Choć
tylne. Dzięki nim mogą poruszać się przypomina strusia, należy do innej Ciekawe!
skokami do 10 m w dal i 3 m wzwyż rodziny ptaków – do kazuarowatych
Najwyższym szczytem Australii i Oceanii jest Puncak Jaya [czyt.
puncia dżaja], nazywany Piramidą Carstensza (il. 4.5). Osiąga on wysokość
4884 m n.p.m. Znajduje się na wyspie Nowa Gwinea (w Indonezji). Jest to jed-
nocześnie najwyższy szczyt świata położony na wyspie. Najwyższym szczytem
Australii, ale bez wysp Oceanii, jest Góra Kościuszki w Wielkich Górach
Wododziałowych na wschodzie kontynentu. Liczy 2228 m n.p.m. (il. 4.6). Na-
zwę nadał jej polski geolog i geograf Paweł Edmund Strzelecki.
W Australii przeważają niziny. Ponad połowę jej obszaru zajmują tereny Hawaje (które należą do Stanów Zjed-
o wysokości bezwzględnej poniżej 300 m n.p.m. Takie ukształtowanie po- noczonych) to wulkaniczne wyspy w Po-
linezji na Oceanie Spokojnym, na któ-
wierzchni zwykle sprzyja osadnictwu i rozwojowi rolnictwa. Jednak na prze- rych większość wulkanów ma kształt
ważającej powierzchni kontynentu warunki klimatyczne, a zwłaszcza roczne rozległych tarcz o łagodnych stokach.
sumy opadów atmosferycznych, są bardzo niekorzystne dla rozwoju osadnic- Są to tzw. wulkany tarczowe.
twa i prowadzenia upraw (il. 4.7) – jest gorąco i sucho.
Ciekawe!

4.5 Puncak Jaya – mimo że szczyt 4.6 Góra Kościuszki – jedno z niewielu O 4 km na zachód od szczytu Puncak
znajduje się w pobliżu równika, na jego miejsc, gdzie w Australii można Jaya znajduje się największa na świecie
wierzchołku zdarzają się opady śniegu pojeździć na nartach zjazdowych odkrywkowa kopalnia złota (Grasberg).

151

02.07.2021 14:53:18
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 151
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 151 02.07.2021 14:53:18