Page 158 - geografia 8
P. 158

Przekonaj się


        W jaki sposób w Australii pozyskuje się wodę ze studni artezyjskiej?

        Potrzebne materiały:   dwa plastikowe pojemniki – większy (np. po dużym serze)
                             i mniejszy (np. jogurcie), albo dwie miski jednorazowe róż-
                             nych  rozmiarów,  słomka,  nożyczki  lub  śrubokręt,  piasek,
                             pojemnik z wodą (np. dzbanek), ewentualnie plastelina do
                             uszczelnienia otworu wokół słomki.

        Przebieg czynności:
         1   W dnie mniejszego pojemnika ostrożnie wykonaj otwór. Użyj do tego nożyczek lub śrubokrętu.

         2   Przez wykonany otwór przełóż słomkę. Jeżeli otwór jest zbyt duży, uszczelnij go.
         3   Część słomki wystającą od dołu, pod dnem pojemnika, przytnij na długość ok. 1 cm.
         4   Dno większego pojemnika wysyp piaskiem na wysokość ok. 2 cm. Następnie włóż do środka mniejszy pojemnik z wbi-
             tą słomką. Wypełnij piaskiem pozostałą przestrzeń między pojemnikami. Przytnij słomkę od góry na wysokość kilku
             centymetrów – tak, aby jej koniec znajdował się poniżej górnej powierzchni piasku w pojemniku.

         5   Niech jedna osoba w parze delikatnie naciska mniejszy pojemnik, a druga powoli wlewa wodę na warstwę piasku
             między pojemnikami.

        Obserwacje:     Rozpoznajcie na waszym modelu, które elementy odpowiadają warstwie przepuszczalnej (wodonośnej),
                      a które – warstwie nieprzepuszczalnej. Zapiszcie, co się stało z wodą w studni (w słomce) po całkowitym
                      wypełnieniu wodą warstwy wodonośnej.
        Wniosek:        Na podstawie przeprowadzonych obserwacji i informacji w podręczniku opiszcie, w jaki sposób budowa
                      geologiczna Australii wpływa na zaleganie wody w basenach artezyjskich, a także na jej pozyskiwanie.
                      Zlokalizujcie na mapie tego kontynentu największy obszar ich występowania – Wielki Basen Artezyjski.





        W skrócie                                             Czy już umiesz? Sprawdź!


            Australia to najmniejszy kontynent. Niziny zajmują   1  Wskaż co najmniej trzy cechy, które wyróżniają
            ponad 50% jej obszaru. Najwyższy szczyt to Góra        Australię wśród innych kontynentów.
            Kościuszki w Wielkich Górach Wododziałowych.
                                                               2   Wytłumacz przyczyny różnic sum opadów
            Oceanię tworzą tysiące wysp na Oceanie Spokojnym.      na wschodnim i zachodnim wybrzeżu Australii.
            Najwyższym szczytem jest Puncak Jaya na Nowej      3   Wyjaśnij, dlaczego atole i laguny nie tworzą się
            Gwinei. Wyspy te są pochodzenia kontynentalnego        na Morzu Bałtyckim.
            lub wulkanicznego. Część z nich to atole koralowe.
                                                               4   Jaka pora roku jest w Australii w Sylwestra
            Australia i Oceania są położone w strefach klimatów:   (31 grudnia). Dlaczego właśnie ta?
            równikowego, zwrotnikowego, podzwrotnikowego
            i umiarkowanego. Na największym obszarze Australii   5  Wskaż dwie wyspy Oceanii położone po dwóch
            występuje klimat zwrotnikowy suchy.                    stronach linii zmiany daty. Która z nich jako pierwsza
                                                                   wita Nowy Rok?
             Wśród roślin i zwierząt Australii jest wiele endemitów.
                                                               6   Przygotuj ulotkę reklamującą walory turystyczne
             Kontynent ten ma duże zasoby wód artezyjskich.        wybranej wyspy Oceanii.

                                      156



                                                                                                              02.07.2021   14:53:30
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   156
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   156                                                                 02.07.2021   14:53:30
   153   154   155   156   157   158   159   160   161   162   163