Page 157 - geografia 8

Więcej na temat

Jak powstaje atol?

Słowo atol pochodzi z używanego na Malediwach ofi cjalnego języka divehi.
Jednym z pierwszych badaczy zajmujących się powstawaniem tych wysp był
Karol Darwin. Etapy tworzenia się takiej wyspy są związane z jej wulkaniczną
przeszłością i działalnością żyjących w koloniach koralowców. Koralowce to
organizmy, które żyją w ciepłej wodzie – o temperaturze powyżej 18°C. Dlatego
większość raf koralowych rozwija się w strefi e międzyzwrotnikowej, przede
wszystkim na Oceanie Spokojnym i Oceanie Indyjskim.

1. W pierwszym etapie wokół wyspy wulkanicznej tworzy się rafa koralowa
złożona z milionów organizmów. Po ich obumarciu pozostają wapienne
szczątki. Odkładają się one jedne na drugich i tworzą zwartą strukturę.

2. Pod wpływem ciężaru narastających warstw wapiennych szczątków
wyspa stopniowo się obniża i zanurza w oceanie. Rafa koralowa rozrasta
się ku górze. W końcu nad powierzchnią oceanu pozostaje tylko pierścień
rafy koralowej. Wyspa wulkaniczna całkowicie zanurza się w wodzie.
3. Pierścień nad wodą ulega erozji – powstaje piasek, w którym z czasem roz-
wijają się rośliny. Ich obumarłe szczątki zasilają glebę. Wyspa się rozrasta.

Wielka Rafa Koralowa – cud natury

Wzdłuż północno-wschodniego wybrzeża Australii rozwinęła się Wielka Rafa Koralowa (il. 4.17). Ma ona długość
ponad 2 tys. km i zajmuje powierzchnię ok. 230 tys. km (czyli 2/3 powierzchni Polski). Jest to największa kolonia
2
koralowców na Ziemi. W tym miejscu panowały szczególnie dobre warunki do rozwoju tych zwierząt: ciepła, czysta
i stosunkowo słona woda. Niestety obserwowany w ostatnich latach szybki wzrost temperatury wód oceanicznych
przyczynia się do utraty koloru koralowców, a nawet ich przyspieszonego obumierania.

A B
4.17 Wielka Rafa Koralowa: podwodne widoki (A) i jej powierzchnia podczas odpływu (B). W 1981 r. Wielka Rafa Koralowa
została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO

155

02.07.2021 14:53:29
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 155
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 155 02.07.2021 14:53:29