Page 100 - 890694_GWK_podrecznik_kl3_cz 3_2019

121. Wielkanocne zwyczaje i obrzędy

Wyroby dawnych mistrzów garncarskich,
które możemy oglądać w muzeach regionalnych
i etnograficznych, zachwycają pięknymi kształtami.
Jednak garncarz, modelując naczynie, myślał

przede wszystkim o tym, do czego ono będzie
służyło, a mniej o jego wyglądzie. Dzban musiał
mieć dziobek i ucho, bo służył do nalewania
mleka, butla — wąską szyjkę, aby drogie płyny się
nie wylewały, a misa — dużą średnicę i głębokość,
ponieważ jadła z niej cała rodzina. W ciągu lat
ustaliły się najbardziej odpowiednie kształty naczyń
i charakterystyczne regionalne zdobienia, które

garncarze przekazywali z pokolenia na pokolenie.

Wyroby z różnych ośrodków garncarskich możemy rozpoznać nie tylko
po typowych dla nich kształtach i rodzajach naczyń, lecz także po sposobach
ich ozdabiania. Tych sposobów jest bardzo dużo. Najczęściej jednak naczynia są
malowane specjalnymi farbami lub pokryte rytami. Do najbardziej dekoracyjnych

należą naczynia gliniane z Chmielna na Pomorzu, zdobione gałązkami bzu,
stylizowanymi tulipanami lub gwiazdami, a także dzbanki z Bolimowa koło
Łowicza, na których malowane są ptaszki i kwiaty. Zupełnie inna jest ceramika
z Rędocina, ozdobiona prostymi i falistymi liniami, wyrytymi na powierzchni
mis, garnków i dzbanków.

Dziś nikt nie gotuje w glinianych naczyniach, ale wyroby współczesnych
garncarzy znalazły nowe zastosowanie w naszych domach. Tak jak obrazy i rzeźby

zdobią mieszkania, a jednocześnie przypominają nam o dawnych tradycjach.
Dorota Jarecka

1. Na podstawie tekstu opowiedz o kolejnych etapach powstawania glinianych
naczyń.
2. Przepisz do zeszytu wyrazy: malarz, rzeźbiarz, tancerz, pisarz i dopisz
do tych wyrazów liczbę mnogą.
! Pamiętaj, że w rzeczownikach oznaczających zawody

i kończących się literami ‑arz, ‑erz piszemy rz, np. piłkarz, tancerz.
Piszemy rz także w wyrazach kończących się literami

‑mistrz, ‑mierz, np. burmistrz, kroplomierz.

98