Page 27 - 890694_GWK_podrecznik_kl3_cz 3_2019

86. Historyczne Mazowsze

wiłami*, które je zamieszkiwały. Niestety, pewnego dnia ludzie postanowili
pozbyć się ich z sąsiedztwa i przepędzić piękne sąsiadki. Ów brak gościnności
spowodował, że za karę na wiele lat w wieczny sen zapadli. Od tamtej też pory

nikt ich do życia wrócić nie zdołał i tylko ten, kto potrafi słowa zaklęcia ukryte
w szumie drzew, szmerze strumienia, śpiewie ptaków odczytać, zdejmie czar
z zaklętych! — zakończył orzeł. (…)
Długo stał myśliwy pośród uśpionej osady, a gdy nadszedł wieczór,
czarodziejski śpiew wił daleko poniósł się po kniei. Wtórowały mu szmer
strumyka, szum trzcin, tchnienie wiatru.
Słuchał myśliwy śpiewu, a słysząc cudne dźwięki

o cichych, pełnych zadumy lasach i jeziorach, wrócił nagle
myślami do stron ojczystych, gdzie wyschnięte strumienie
i spalona ziemia rodzić przestała.
— O, jakże rad dom tutaj bym znalazł! — westchnął
udręczony.

Ledwie skończył, gdy drżenie przedziwne brzegiem rzeki
przebiegło, zaszumiały krzewy i gwar wesoły dobiegł
z uśpionych chat. Czar prysł!
W ślad za nim wysoko na niebie pojawiły się szare punkciki. Rosły szybko, aż
zamieniły się w szybujące po niebie orły. To lecieli wszyscy mieszkańcy jego osady.
Uściskom i słowom radości nie było teraz końca, a gdy wieczorem zasiedli

wspólnie przy ognisku, rzekł Radomir:
— Skoro od dzisiaj przyjdzie nam wspólny los dzielić, na wzgórzu, które
w pobliżu widać, gród nowy zbudujemy, a słowa „rad dom”, które do życia nas
wróciły, niech jego nazwą będą. Słowa te od tej pory niech zawsze świadczą
o gościnności tej ziemi, a my i nasi potomkowie miejsce to zwijmy Radom.

Minęły wieki i choć rozlewisko otaczające wzgórze dawno wyschło, nadana
nazwa pozostała. W miejscu skromnej osady z czasem duże miasto powstało
i — jak chciał Radomir — tak w przeszłości, jak i dzisiaj, słynie z gościnności, a jego
mieszkańcy „radzi w dom” zapraszają. (…) Fragment legendy Zenona Gierały

1. Wskaż w opowiadaniu trzy części: wstęp, rozwinięcie i zakończenie.
2. Czy znasz inne legendy mówiące o pochodzeniu nazw miejscowości? Od
czego mogą pochodzić nazwy miast i wsi?
3. Znajdź w opowiadaniu O orle srebrnopiórym i radomskim grodzie kilka
rzeczowników z przymiotnikami, np. puszcze olbrzymie. Z każdym ułóż
trzy zdania i zapisz je w zeszycie.

* wiły – fantastyczne postacie występujące w dawnych wierzeniach słowiańskich

25 25