Page 98 - 1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd

Tadeusz Kościuszko na czele powstania

Po II rozbiorze Polski część szlachty doszła do przekonania, że tylko
zbrojnie można zrzucić obcą dominację. Rozpoczęto przygotowa-
nia do powstania. Na jego czele stanął Tadeusz Kościuszko. Ten
patriota i utalentowany dowódca budził duży szacunek wśród roda-
ków. Kościuszko odebrał staranne wykształcenie wojskowe i wsła-
wił się w walkach o niepodległość Stanów Zjednoczonych w latach
1776–1783. Za zasługi otrzymał obywatelstwo tego kraju i dożywot-
nią pensję. Porzucił jednak dostatnie życie w Ameryce i wrócił do oj-
Michał Stachowicz, Przysięga czyzny. W 1792 roku walczył w wojnie z Rosją w obronie Konstytucji
Kościuszki na Rynku Krakowskim, 3 maja. Wykazał się wówczas talentami wojskowymi i inżynierskimi.
(fragment obrazu z XIX wieku) Dnia 24 marca 1794 roku Kościuszko złożył uroczystą przysięgę
na krakowskim rynku: Ja, Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga
całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk
nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności
Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże

dopomóż i niewinna Męka Syna Jego. Tak rozpoczął się pierwszy akt po-
wstania nazwanego insurekcją kościuszkowską.

Bitwa pod Racławicami została uwieczniona na obrazie Panorama Racławicka z 1893 roku. Obraz stworzyło kilku artystów
pod kierunkiem Jana Styki i Wojciecha Kossaka. Malarze przedstawili na nim natarcie polskiej piechoty i kosynierów na wojska
rosyjskie, dowodzone przez generała Aleksandra Tormasowa. Najważniejszą scenę stanowi szturm chłopskich powstańców.
Wśród atakujących jest Wojciech Bartos, który z poświęceniem zdobył rosyjską armatę. Za swój bohaterski wyczyn Bartos
otrzymał nazwisko Głowacki i ziemię w dziedziczne posiadanie. Kilka dni po bitwie Głowacki został ranny w bitwie pod Szcze-
kocinami. Zmarł na skutek odniesionych obrażeń.

1

2

96