Page 93 - 1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd

Porażka Szwedów pod Częstochową nie miała większego zna-
czenia wojskowego. Istotny był jednak jej wymiar symboliczny. Na-
pastnikom oparło się bowiem najważniejsze sanktuarium maryjne
w Rzeczypospolitej, miejsce będące obiektem szczególnej czci religij-
nej dla Polaków. Fakt ten odbił się głośnym echem w kraju i poderwał
ludność do walki.
Od końca 1655 roku sytuacja najeźdźców stopniowo zaczęła się
pogarszać. Spustoszenia, jakich dokonywali Szwedzi, budziły coraz
większy opór ludności – szlachty, mieszczan i chłopów, czyli miesz-
kańców wsi. Lokalnie powstawały małe oddziały, które nękały armię
nieprzyjaciela. Mistrzem prowadzenia wojny podjazdowej był W czasie potopu Stefan
Stefan Czarniecki. Odniósł szereg zwycięskich potyczek nad wro- Czarniecki pozostał wierny królowi
giem i oswobodził wiele miast. Następnie wyprawił się do Danii, Polski Janowi Kazimierzowi, choć
by wesprzeć ją w walce ze Szwecją. Wsławił się tam zdobyciem Kol- duża część szlachty przeszła
dyngi i przeprawą na wyspę Alsen. Do 1658 roku Szwedzi zostali wy- na stronę Szwedów. Mimo zasług
parci z większości terytorium Rzeczypospolitej. W 1660 roku wojna zaszczytny urząd hetmana
zakończyła się i oba państwa zawarły pokój. otrzymał dopiero pod koniec
życia. Jam nie z soli ani z roli,
ale z tego, co mnie boli – mawiał.
Skutki wojny
Podkreślał, że wszystko, co
Cena wojny była wysoka. Pięć lat zmagań doprowadziło polską go- osiągnął, zawdzięczał ciężkiej
spodarkę do ruiny. Drastycznie zmalał handel zbożem, co oznaczało pracy, nie zaś dochodom z kopalni
mniejsze zyski dla szlachty. Zginęło bardzo dużo ludzi, a wiele miast soli czy ziemi (jak w przypadku
i wsi zostało spalonych. W dodatku Szwedzi wywieźli z Polski ogrom- konkurentów).
ne łupy, w tym skarby naszej kultury, m.in. cenne obrazy, tkaniny
i księgozbiory. Większości z nich już nigdy nie odzyskano.

Wojna podjazdowa – unikanie
przez słabszą stronę bitew
w otwartym polu i zwalczanie
wroga niespodziewanymi
napadami niewielkich oddziałów
wojska.

XVII-wieczny miedzioryt
gdańszczanina Jana
Bensheimera [czyt. benshajmera],
przedstawiający oblężenie
Jasnej Góry

91

04.10.2022 11:34:59
1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd 91
1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd 91 04.10.2022 11:34:59