Page 127 - historia 6

5.2 Rewolucja w Anglii

wiek ŚREDNIOWIECZE NOWOŻYTNOŚĆ WSPÓŁCZESNOŚĆ
XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI
1649–1660 rok 1689 rok – uchwalenie Deklaracji
– Anglia republiką praw narodu angielskiego

Podejmij temat z Kto był w Anglii zwierzchnikiem Kościoła anglikańskiego?

z Scharakteryzuj działalność gospodarczą gentry.

Panowanie Karola I Parlament – tu: angielskie
zgromadzenie stanowe,
Od czasów Henryka VIII kolejni monarchowie w Anglii wzmacniali uformowane w XIII wieku.
swoją władzę i ograniczali uprawnienia parlamentu. Taką politykę Składało się z Izby Lordów
prowadził między innymi król Karol I z dynastii Stuartów [czyt. (w której zasiadali możnowładcy
stiuartów]. Monarcha przestał się liczyć ze zdaniem parlamentu i oparł świeccy i duchowni) oraz
swoją władzę na arystokracji feudalnej oraz bogatym mieszczaństwie. Izby Gmin (którą tworzyła
W zamian za poparcie przyznawał tym grupom monopole w dziedzi- zamożna szlachta i bogate
nie produkcji i handlu. Taka polityka budziła krytykę ze strony mniej mieszczaństwo).
uprzywilejowanych grup – gentry i średniego mieszczaństwa. Pragnęły
one móc bez ograniczeń kupować ziemię, swobodnie rozwijać produk-
cję (np. rolną i sukienniczą) oraz inwestować w handel i manufaktury.
Tymczasem monopole i zależności lenne im to uniemożliwiały.
Politykę króla i stosunki feudalne głośno krytykowali również
purytanie, czyli angielscy kalwini. Najważniejsze znaczenie mia-
ły jednak dla nich sprawy religijne. Purytanie uważali, że król nie
może być zwierzchnikiem Kościoła anglikańskiego. Domagali się
zreformowania tej instytucji w duchu kalwińskim. Za swoje poglądy
byli prześladowani przez władcę. Pomimo to purytanie mieli silną Karol I Stuart panował w latach
pozycję w parlamencie, podobnie jak gentry i bogate mieszczaństwo. 1625–1649 jako król Anglii,
Jak widać, spory między królem i popierającymi go feudałami Szkocji i Irlandii. Lekceważył
a purytanami, gentry i średnim mieszczaństwem toczyły się na kilku parlament i nakładał podatki
bez jego zgody. Wobec
płaszczyznach. W XVII wieku przerodziły się one w wojnę domową. szlachty, która sprzeciwiała się
Doprowadziła ona do poważnych zmian: czasowej likwidacji mo- takiej polityce, stosował
narchii, przebudowy ustroju państwa i częściowego zniesienia sto- surowe represje. Polegały one
sunków feudalnych. Z racji tego, że zmiany były radykalne, zaszły na aresztowaniu niepokornych
gwałtownie i wystąpiły w wielu dziedzinach życia, angielską wojnę szlachciców i więzieniu ich
domową uważa się powszechnie za rewolucję. bez wyroku sądowego.

125

0618_881295_historia_kl6.indd 125 18.06.2019 11:08:20