Page 145 - historia 6

Panowanie Marii Teresy i Józefa II
W XVIII wieku Austria obejmowała rozległe obszary w Europie –
w granicach monarchii Habsburgów żyli między innymi: Austriacy,
Niemcy, Czesi, Węgrzy, Serbowie, Belgowie, Włosi. W 1740 roku
władzę w tym państwie odziedziczyła cesarzowa Maria Teresa (lata
panowania: 1740–1780). W początkach jej rządów Austria utraciła
Śląsk, była krajem słabym, wstrząsanym wewnętrznymi konfliktami.
Władczyni podjęła więc śmiałe reformy. Przede wszystkim opodat-
kowała warstwy uprzywilejowane – szlachtę i duchowieństwo, zbu-
dowała silną armię i usprawniła administrację. Zapoczątkowała też
reformę szkolnictwa, którą następnie kontynuował jej syn i następca
tronu – Józef II.
Po likwidacji zakonu jezuitów przez papieża w 1773 roku Alegoria odnosząca się
państwu przypadły olbrzymie dobra jezuickie. Władze przeznaczy- do likwidacji zakonów w Austrii
przez Józefa II. Przedstawia
ły majątek zlikwidowanego zakonu na fundusz edukacyjny, z któ- cesarza wykorzeniającego
rego tworzono szkoły ludowe. Zgodnie z ideałami absolutyzmu drzewo, które nie wydaje
oświeconego wychowywały one młodzież w duchu bezwzględnego owoców. Alegoria to dzieło
posłuszeństwa państwu i cesarzowi. W szkołach tych wprowadzono mające, oprócz znaczenia
język niemiecki. W zamierzeniu rządzących miał on jednoczyć pod- dosłownego, także sens ukryty.
danych z różnych części wielonarodowej monarchii.
W latach 1780–1790 roku w Austrii rządził Józef II, wybitny
przedstawiciel absolutyzmu oświeconego. Dokonał on centraliza- Ciekawe!
cji królestwa, rozbudował szkolnictwo podstawowe i wprowadził Cesarz Józef II wtrącał się w naj-
w kraju tolerancję religijną. Podporządkował też Kościół państwu drobniejsze sprawy dotyczące
i sekularyzował znaczną część zakonów. Pieniądze z ich likwidacji Kościoła. Jego dekrety określa-
przeznaczał na zakładanie szpitali i rozwój szkolnictwa oraz upo- ły na przykład porządek nabo-
sażenia dla księży w parafiach. W zamian za wynagrodzenie pełnili żeństw oraz regulowały liczbę
oni służbę państwową. Odczytywali i objaśniali cesarskie dekrety, świec, które mogą się palić na oł-
szerzyli oświatę oraz zachęcali do pracowitości i oszczędności. tarzu w czasie mszy.

Józef II wykazywał się szczególną
troską o chłopów, zniósł bowiem
ich poddaństwo osobiste. Aby lepiej
zrozumieć życie swoich poddanych,
dużo podróżował po kraju
i podejmował się różnych zajęć.
Na obrazie uwieczniono Józefa II,
który podczas podróży przez Morawy
pomaga wieśniakowi w orce.

143

0618_881295_historia_kl6.indd 143 18.06.2019 11:08:49