Page 105 - historia 7

Polacy i obce państwa wobec powstania
Powstanie wywołali czerwoni, ale wkrótce przyłączyli się
do niego również biali, co wzmocniło zryw narodowy.
Przedstawiciele obu obozów ostro rywalizowali o pierw-
szeństwo w Rządzie Narodowym, który był najwyższym
organem władzy powstańczej. Rząd stał na czele struktur
państwa podziemnego: kierował walką, nadzorował sądy,
policję, pocztę i wywiad.
Walki w Królestwie Polskim odbiły się głośnym echem
w pozostałych zaborach. W Galicji i Poznańskiem tworzy-
ły się oddziały ochotnicze. Powstawały też tajne komitety,
które zbierały dla partyzantów broń, żywność i środki
opatrunkowe Do powstania przystąpiło wielu ochotników
z innych krajów, m.in. z Francji, Węgier i Rosji. Natomiast
z rezerwą do powstania odnosiły się europejskie rządy. Podczas powstania styczniowego stoczono około 1200 bitew
Polacy bezskutecznie zabiegali o pomoc Wielkiej Brytanii i potyczek. Jednak powstańcy nie opanowali żadnego
większego miasta czy regionu. Rysunek przedstawia bitwę
i Francji. Od początku wrogą postawę wobec powstania pod Żyrzynem stoczoną 8 sierpnia 1863 r. Opublikowano go
przyjęły Prusy. we francuskim tygodniku „L'Illustration” [czyt. lilustrasją].

Upadek powstania
Największe walki miały miejsce wiosną i latem 1863 r. Je-
sienią tego roku powstanie zaczęło chylić się ku upadkowi.
Zbliżała się zima, brakowało poparcia ze strony mocarstw
europejskich, osłabł entuzjazm walczących. Wówczas
na czele władz powstańczych stanął człowiek, dzięki któ-
remu pokonano kryzys. Był nim dawny carski oficer
i dowódca oddziału na Polesiu – Romuald Traugutt.
W październiku ogłosił się dyktatorem powstania. Nowy
przywódca próbował utworzyć regularną armię. W tym
celu formował oddziały: kompanie, bataliony i pułki. Trau-
gutt dokładał też wszelkich starań, by realizowano zapo-
wiedziane reformy uwłaszczeniowe. Rozumiał bowiem,
że chłopi nie przystąpią do walki, jeśli nie otrzymają ziemi
na własność. Te działania okazały się jednak spóźnione.
W 1864 r. Polacy ponosili coraz większe straty, brakowało
im broni i żywności. Wojska rosyjskie bezwzględnie tłumiły
opór. Surowo karano ludność, która sprzyjała walczącym.
Palono całe wsie, schwytanych poddawano torturom i zabi-
jano. W kwietniu 1864 r. Rosjanie pojmali Traugutta. Kil-
ka miesięcy później powiesili go na stokach Cytadeli War-
szawskiej. W tym czasie powstanie już dogasało. Ostatnie
grupy broniły się jeszcze do 1865 r. Należał do nich oddział z Opisz jedną z powstańczych bitew (oznaczonych
księdza Stanisława Brzóski na Podlasiu. symbolem skrzyżowanych karabinów).

103

02.06.2020 10:22:18
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 103
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 103 02.06.2020 10:22:18