Page 104 - historia 7

Wybuch powstania styczniowego

Rosjanie kontynuowali brankę w kolejnych dniach. Aby nie dopuścić do osła-
bienia ruchu spiskowego na prowincji, Komitet Centralny Narodowy zdecy-
dował o rozpoczęciu powstania. Następnie przekształcił się w Tymczasowy
Rząd Narodowy (w maju zmienił nazwę na Rząd Narodowy).
Dnia 22 stycznia 1863 r. Rząd wydał manifest wzywający mieszkań-
ców przedrozbiorowej Rzeczypospolitej do walki o niepodległość. W doku-
mencie zapowiedziano równość wszystkich mieszkańców niepodległej Polski
Oddziały powstańcze były armią i uwłaszczenie chłopów. Z zapowiedzi wynikało, że odrodzone państwo będzie
ochotniczą. Dołączali do niej się składało z trzech równorzędnych części: Polski, Litwy i Rusi. Te demokra-
ludzie młodzi, chłopi i szlachta. tyczne idee wyrażała pieczęć Rządu. Znajdowały się na niej herby Polski,
Zamiast mundurów nosili
codzienne ubrania i dysponowali Litwy i Rusi oraz hasło powstania: Wolność, Równość, Niepodległość.
zorganizowaną naprędce Walki od początku miały charakter partyzancki. Formowano niewielkie
bronią: strzelbami myśliwskimi, oddziały (największe liczyły około pięciu tysięcy osób), które miały zrealizo-
szablami, kosami. Byli pełni zapału, wać określone zadania operacyjne. Początkowo planowano skoordynowaną
ale brakowało im doświadczenia
wojskowego. Ich szanse w starciu akcję, która miała na celu opanowanie większych obszarów kraju. Zamiar ten
z regularną armią rosyjską – z powodu braku współdziałania i łączności między powstańcami – nie po-
były znikome. Powyżej: Artur wiódł się. W tej sytuacji poszczególne oddziały w osamotnieniu atakowały
Grottger, Bitwa. rosyjskie garnizony. Potyczki z reguły kończyły się niepowodzeniem. Jednak
już w pierwszych miesiącach powstania walki objęły znaczną część Królestwa
Polskiego i Litwę.

Manifest Tymczasowego Rządu Narodowego

W pierwszym zaraz dniu jawnego wystąpienia, w pierwszej chwili rozpoczęcia
świętej walki, Komitet Centralny Narodowy ogłasza wszystkich synów Polski,
bez różnicy wiary i rodu, pochodzenia stanu, wolnymi i równymi Obywatelami
kraju. Ziemia, którą Lud rolniczy posiadał dotąd na prawach czynszu lub pańsz-
czyzny, staje się od tej chwili bezwarunkową jego własnością, dziedzictwem wie-
czystym. Właściciele poszkodowani wynagrodzeni będą z ogólnych funduszów
Państwa. Wszyscy zaś komornicy i wyrobnicy , wstępujący w szeregi obrońców
1
2
Pieczęć Rządu Narodowego kraju, lub w razie zaszczytnej śmierci na polu chwały, rodziny ich otrzymują
z czasów powstania z dóbr Narodowych dział obronionej od wrogów ziemi.
Do broni więc, Narodzie Polski, Litwy i Rusi, do broni! Bo godzina wspól-
nego wyzwolenia już wybiła, stary miecz nasz wydobyty, święty sztandar Orła,
1 Komornicy – chłopi, którzy nie użyt- Pogoni i Archanioła rozwinięty.
3
kowali własnej ziemi i mieszkali u in-
nych chłopów. Źródło: Manifest Tymczasowego Rządu Narodowego, w: Wiek XIX w źródłach…
2 Wyrobnicy – ludzie, którzy najmowali
się do różnych prac fizycznych. 1 Wyjaśnij, jaki był cel opublikowania manifestu. Do kogo był on kierowany?
3 Archanioł – wizerunek Michała Ar- 2 Jakie reformy zapowiedziano w dokumencie? Oceń ich znaczenie.
chanioła, stanowił godło Księstwa Ru-
skiego. 3 Odczytaj symbolikę pieczęci Rządu Narodowego.

102

02.06.2020 10:22:17
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 102 02.06.2020 10:22:17
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 102