Page 107 - historia 7

Tragiczny zryw

Powstanie styczniowe było największym i najdłuższym polskim zrywem na-
rodowym. Przez szeregi walczących przewinęło się ponad 200 tysięcy ludzi.
Przy czym jednocześnie biło się nie więcej niż 30 tysięcy powstańców. Dla po-
równania Rosjanie mieli dziesięciokrotną przewagę liczebną w polu.
Przez długi czas po polskiej stronie brakowało kogoś, kto skutecznie po-
kierowałby walką, formował nowe oddziały i zdobywał broń. Pewną nadzieję
dała dyktatura Romualda Traugutta. Jednak nastąpiło to za późno. Traugutt Chłopi w Kongresówce
starał się przyciągnąć do powstania większą liczbę chłopów. Bezskutecznie. uzyskali ziemię na własność
bez konieczności jej wykupu.
Wszelkie nadzieje na szerszy udział włościan w zrywie przekreślił carski de- Zostali też zwolnieni z jakichkolwiek
kret z marca 1864 r. Na jego mocy chłopi w Królestwie Polskim uzyskali zie- obciążeń na rzecz szlachty.
mię na własność. Od tego momentu powstańcze władze zostały pozbawione Zachowali prawo do korzystania
jakichkolwiek argumentów, by przekonać masy chłopskie do walki. z pańskich łąk i lasów. Warunki
te były znacznie korzystniejsze
Decyzja o wybuchu powstania styczniowego wynikała bardziej z potrzeby niż w pozostałych zaborach
chwili niż z racjonalnych przesłanek. Niezależnie od ocen dotyczących jej oraz na ziemiach zabranych.
słuszności powstanie styczniowe było przejawem romantycznej walki o wol- Łagodna polityka władz rosyjskich
wobec chłopów miała odciągnąć
ność i ratowanie zagrożonej tożsamości narodowej. Stało się ważną lekcją ich od udziału w powstaniu
patriotyzmu, z której siłę czerpały kolejne pokolenia. styczniowym.

W skrócie
Mogiła powstańcza
w Małogoszczu
Sprzeciw cara Aleksandra II wobec nadania większej autonomii Królestwu
Polskiemu. Rewolucja moralna: manifestacje patriotyczne, zwiększona
aktywność organizacji spiskowych.
22 stycznia 1863 r. – wybuch powstania styczniowego.

Partyzancki charakter walk powstańczych; dyktatura Traugutta; upadek
powstania wiosną 1864 r.

1864 r. – uwłaszczenie chłopów w Królestwie Polskim.

W wielu miejscach naszego kraju moż-
Czy już umiesz? na zobaczyć mogiły poległych powstań-
ców styczniowych. Jedną z nich jest
1 Opisz postawy Polaków w przededniu powstania styczniowego. mogiła powstańcza w Małogoszczu
w woj. świętokrzyskim. Upamiętnia ona
2 Wymień bezpośrednie i pośrednie przyczyny jego wybuchu. poległych w bitwie stoczonej przez od-

3 Przeczytaj manifest Tymczasowego Rządu Narodowego z 22 stycznia działy gen. Mariana Langiewicza i gen.
1863 r. Którą koncepcję reform społecznych – tę wysuwaną przez obóz Antoniego Jeziorańskiego.
białych czy czerwonych – realizował rząd?
4 Omów charakter walk powstańczych, a następnie porównaj z powstaniem
listopadowym. Ustal, w granicach którego z mocarstw
5 Wymień przyczyny klęski powstania styczniowego. znajdowała się twoja miejscowość
w 1863 r.? Czy w jej pobliżu odbywały się
6 Oceń znaczenie reformy uwłaszczeniowej dla powodzenia zrywu. walki powstańcze? Jeśli tak, opisz je.

105

02.06.2020 10:22:20
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 105 02.06.2020 10:22:20
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 105