Page 133 - historia 7

Skutki rewolucji

Rewolucja, mimo tragicznych konsekwencji, przyniosła pewne pozytywne Pomnik Czynu Rewolucyjnego
zmiany w Rosji i Królestwie Polskim. Jesienią 1905 r. car Mikołaj II wydał w Łodzi
manifest, w którym zobowiązał się do wprowadzenia swobód obywatelskich
i zwołania parlamentu – Dumy. W 1906 r. zorganizowano wybory, również
w Kongresówce. Polscy posłowie wybrani do Dumy (głównie należący do en-
decji) zawiązali w niej Koło Polskie. Działało ono na rzecz przywrócenia au-
tonomii Królestwa. W miarę słabnięcia rewolucji car ograniczył uprawnienia
Dumy, co utrudniło działalność Koła.
Trwałym osiągnięciem rewolucji było uzyskanie prawa do zrzeszania się.
Mieszkańcy imperium, również Polacy, mogli zakładać stowarzyszenia kultu-
ralne, oświatowe, spółdzielnie i związki zawodowe. Zezwolono też na otwiera- Ofiary powstania łódzkiego oraz rewo-
lucji z lat 1905–1907 upamiętnia pomnik
nie szkół prywatnych. Wprowadzono język polski do urzędów i ograniczono Czynu Rewolucyjnego w Łodzi. Został
cenzurę. Rewolucja przyniosła wzrost świadomości narodowej – w szczegól- on odsłonięty w 1975 r. Powstał na miej-
ności dotyczyło to robotników i chłopów. scu kolumny z 1923 r., którą zniszczy-
Nie poprawiła się natomiast sytuacja robotników. Wprawdzie w niektó- li niemieccy okupanci w czasie II wojny
rych zakładach wprowadzono ośmiogodzinny dzień pracy, ale po upadku światowej. Na pomniku wyryto frag-
rewolucji ograniczono te prawa. Robotnicy w Rosji i Królestwie nadal byli ment wiersza Władysława Broniew-
pozbawieni skutecznej ochrony przed wyzyskiem ze strony przedsiębiorców. skiego: To oni wolą nieugiętą / uczyli
nas, jak żyć, jak bić się, / jak gardzić ży-
Wydarzenia rewolucyjne doprowadziły też do rozłamu w PPS. Partia po- ciem, kochać życie, / ażeby syn i wnuk
dzieliła się na Frakcję Rewolucyjną i Lewicę. W pierwszej grupie znaleźli się pamiętał.
zwolennicy niepodległości Polski, w tym Piłsudski. Druga skupiała przeciwni-
ków niepodległości. Z czasem PPS-Frakcja Rewolucyjna wróciła do nazwy PPS.

W skrócie Czy już umiesz?

Ruch socjalistyczny – zwolennicy niepodległości 1 Wymień cele, jakie postawili przed sobą działacze
Polski (Piłsudski, Wojciechowski, Daszyński) poszczególnych ruchów: socjalistycznego,
i przeciwnicy tej idei (Waryński, Luksemburg). narodowego i ludowego. Do jakich grup adresowali
swoje postulaty?
Ruch nacjonalistyczny (narodowy) – Dmowski
i endecja. 2 Porównaj poglądy niepodległościowych działaczy
PPS i endecji w takich kwestiach jak: niepodległość
Narodziny ruchu ludowego w Galicji – Witos i PSL.
Polski, walka zbrojna, rewolucja, solidarność
Rozwój świadomości narodowej Polaków narodowa. Czy socjalistów i endeków więcej łączyło
na przełomie wieków XIX i XX – wpływ działalności czy dzieliło?
politycznej socjalistów, ludowców i narodowców, 3 Roman Dmowski pisał: Jestem Polakiem, więc mam
duża rola inteligencji i Kościoła katolickiego. obowiązki polskie. Jak rozumiesz to zdanie?
Rewolucja 1905 r. – walka robotników o lepsze 4 Omów czynniki, które odegrały kluczową rolę
warunki życia i pracy. Narodowe postulaty młodzieży, w formowaniu się nowoczesnego narodu polskiego.
robotników i chłopów. Akcje bojowe PPS.
5 Wypisz w tabeli społeczne i narodowe przyczyny
Skutki rewolucji 1905 r. – powołanie Dumy i uzyskanie rewolucji 1905 r.
przez Polaków swobód obywatelskich, m.in. prawa
do zrzeszania się. 6 Wymień skutki rewolucji 1905 r. Oceń je.

131

02.06.2020 10:22:48
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 131 02.06.2020 10:22:48
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 131