Page 204 - historia 7
P. 204
Warmia, Mazury i Powiśle oraz Śląsk Cieszyński
W lipcu 1920 r. na Warmii, Mazurach i Powiślu odbył się plebiscyt.
Za przynależnością do Polski opowiedziało się w nim zaledwie trzy procent
głosujących. W rezultacie nasze państwo otrzymało tylko kilka wsi na Po-
wiślu i Mazurach. O klęsce Polski zdecydowało między innymi zagrożenie
bolszewickie. Latem wojna Polski z Rosją sowiecką wkroczyła w decydującą
fazę. Armia Czerwona rozpoczęła zwycięski pochód na ziemie polskie i wiele
wskazywało na to, że podporządkuje sobie nasze państwo. Fakt ten wykorzy-
stali Niemcy, którzy skutecznie przekonywali mieszkańców Warmii i Mazur
o rychłym upadku Polski.
Słup graniczny w okolicach W tym czasie rozstrzygnęła się również ważna dla naszego kraju kwestia
Działdowa – na granicy polsko- przynależności Śląska Cieszyńskiego. Ten niewielki, ale dobrze uprzemy-
-niemieckiej, lata 30. XX w.
słowiony obszar – zamieszkiwany w większości przez Polaków – był przed-
miotem sporu między Polską a Czechosłowacją. W lipcu 1920 r. w wyniku
Sprawdź na mapie współczesnej Polski, zabiegów ze strony Pragi mocarstwa zachodnie przyznały Czechom najważ-
gdzie leży obecnie miejscowość Dział- niejszą gospodarczo część Śląska Cieszyńskiego. Było to tak zwane Zaolzie,
dowo. Czy znajduje się ona na granicy na którym mieszkała liczna mniejszość polska.
państwa polskiego?
Górny Śląsk
Na Górnym Śląsku znaczną część ludności stanowili Polacy. Czuli silne
związki z ojczyzną i pragnęli przyłączenia tego obszaru do Rzeczypospoli-
tej. Dlatego z niezadowoleniem przyjęli informację o planowanym plebiscy-
cie. Niemiecka administracja i wojsko zwalczały dążenia narodowe Polaków
i terroryzowały ich. Mnożyły się napady na lokalnych działaczy, dochodziło
do pobić i zabójstw. W tej sytuacji nasi rodacy zdecydowali się na zbrojny
opór. W 1919 i 1920 r. zorganizowali I i II powstanie śląskie. Zrywy te za-
kończyły się klęską. Przyspieszyły jednak przybycie rozjemczych wojsk alianc-
kich, które zapewniły względny spokój na spornym obszarze.
W marcu 1921 r. w atmosferze wrogości i zastraszania odbył się zapo-
wiadany plebiscyt. Za Polską opowiedziało się w nim 40 procent głosujących.
Ententa skłaniała się zatem ku przyznaniu znacznej części Górnego Śląska
Niemcom (w tym terenów najbardziej uprzemysłowionych). Wzbudziło
to niezadowolenie Polaków. W nocy z 2 na 3 maja 1921 r. doszło do wybu-
chu III powstania śląskiego. Powstańcy szybko opanowali niemal cały ob-
szar objęty plebiscytem. Walki z Niemcami były zacięte. Pod koniec czerwca
działania zbrojne przerwano.
Mocarstwa europejskie, będąc pod wrażeniem postawy powstańców ślą-
Na czele III powstania śląskiego
stanął, jako dyktator, zasłużony skich, ustaliły ostateczny podział Górnego Śląska. Na ziemiach przyznanych
polski działacz narodowy na Śląsku Polsce znalazła się większość zakładów przemysłowych. Było to rozwiązanie
i były poseł do Reichstagu – dość korzystne dla naszego państwa. Jednak nowy podział w dalszym ciągu
Wojciech Korfanty. W czasie nie uwzględniał uwarunkowań etnicznych. W granicach Niemiec pozostawa-
plebiscytu silnie agitował za Polską
i prowadził prężną akcję ło około 500 tysięcy Polaków, natomiast w granicach naszego kraju – 250 ty-
propagandową. sięcy Niemców.
202
02.06.2020 10:24:17
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 202 02.06.2020 10:24:17
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 202
