Page 205 - historia 7

Granica wschodnia – koncepcje

Od końca I wojny światowej polscy politycy żywo dyskutowali o tym, jak daleko na wschód powinny sięgać granice
naszego państwa. Zastanawiali się też nad tym, jaki status powinny uzyskać inne narody, które żyły na obszarze daw-
nej Rzeczypospolitej: Litwini, Białorusini i Ukraińcy. Ostatecznie ukształtowały się dwie koncepcje – federacyjna
oraz inkorporacyjna.

Koncepcja federacyjna Koncepcja inkorporacyjna
Zakładała powstanie na wschód od Polski trzech Przewidywała wcielenie do Polski tych ziem
państw: Litwy, Białorusi i Ukrainy. Miały one tworzyć na wschodzie, gdzie Polacy mieli przewagę liczebną,
federację z Polską i jednocześnie oddzielać ją gospodarczą lub kulturową. Dotyczyło to Litwy,
od terytorium Rosji sowieckiej. Zwolennikami tego Białorusi, Polesia, Wołynia i Podola. Tę ideę popierali
planu byli Józef Piłsudski oraz politycy PPS. Roman Dmowski i działacze endecji.

Granica wschodnia – Galicja Wschodnia
Realizacja zarówno jednej, jak i drugiej koncepcji oznaczała wojnę z Litwinami i Ukraińcami. Oba narody przeja-
wiały silne dążenia niepodległościowe i wykluczały jakiekolwiek związki z Polską.
Niepodległe państwo ukraińskie powstało w 1918 r. Objęło wschodnie obszary byłego zaboru austriackiego, czyli
Galicję Wschodnią. Ukraińcy podporządkowali ją sobie na początku listopada 1918 r. Nasi rodacy stawili wówczas
skuteczny opór jedynie we Lwowie. Miasto wyzwolono, w czym niemały udział miały Orlęta Lwowskie. Polsko-
-ukraińskie walki o Galicję Wschodnią oraz Wołyń trwały jednak dalej. Zakończyła je dopiero zwycięska ofensywa
polskich wojsk pod dowództwem gen. Józefa Hallera w 1919 r. Ukraińców wyparto wówczas za rzekę Zbrucz.

Orlęta Lwowskie to uczniowie szkół i studenci uczestniczący ochotniczo w walkach Trzynastoletni Antek Petrykiewicz
z Ukraińcami i bolszewikami w latach 1918–1920. W 1918 r. niepełnoletni obrońcy zginął podczas obrony Lwowa –
Lwowa stanowili blisko jedną czwartą ogółu walczących, czyli około 1500 za swoje męstwo otrzymał Krzyż
osób. Niestety, wielu z nich poległo. Powyżej: obraz Wojciecha Kossaka Orlęta – Virtuti Militari. Jest najmłodszym
obrona cmentarza. kawalerem tego orderu.

203

02.06.2020 10:24:18
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 203
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 203 02.06.2020 10:24:18