Page 39 - historia 7

Rzeczpospolita Krakowska

Na czele Rzeczypospolitej Krakowskiej stały polskie władze. Ich kompeten-
cje określała konstytucja z 1818 r. W państwie obowiązywał język polski,
istniała też polska administracja. Mieszkańcom zagwarantowano najważniej-
sze wolności obywatelskie. Rzeczpospolita Krakowska nie była państwem sa-
modzielnym i nie mogła prowadzić polityki zagranicznej. Interesów państw
zaborczych pilnowało w niej trzech stałych przedstawicieli – rezydentów.
Początkowo nie mieszali się oni w wewnętrzne sprawy Wolnego Miasta. Sy-
tuacja zmieniła się, gdy krakowianie udzielili wsparcia rodakom walczącym Ośrodkiem polskiej nauki i kultury
w powstaniu listopadowym przeciwko Rosji (1830–1831). Wówczas rezyden- w Rzeczypospolitej Krakowskiej
był Uniwersytet Jagielloński.
ci zaczęli wywierać coraz silniejszy wpływ na jej władze. Uczelnia uzyskała tę nazwę w 1817 r.
W Krakowie, dzięki licznym przywilejom gospodarczym i liberalnym Wykładał na niej wówczas wybitny
przepisom, dobrze rozwijał się handel, na czym korzystali krakowscy kupcy. historyk, językoznawca i bibliotekarz
Chłopi uzyskali wolność osobistą, a pańszczyznę zamieniono im na czynsz. Jerzy Samuel Bandtkie.
Rzeczpospolita Krakowska istniała do 1846 r. Po klęsce powstania kra-
kowskiego jej terytorium wcielono do Austrii.

W latach 20. XIX w. z inicjatywy
władz Krakowa usypano kopiec
Kościuszki, upamiętniający
wielkiego Polaka. W budowie wzięli
udział Polacy z trzech zaborów.
U podstawy kopca złożono kule
armatnie spod Racławic i ziemię
z pól bitewnych. Symboliczna
mogiła stała się narodową
pamiątką Polaków. Obraz Michała
Stachowicza przedstawia chłopów,
którzy niosą ziemię spod Racławic
na kopiec.

Galicja w latach 1815–1848
Po kongresie wiedeńskim najgorsza była sytuacja Polaków w Galicji. Urzę-
dy sprawowali tam głównie Niemcy albo Czesi. Szkolnictwo galicyjskie sta-
ło na niskim poziomie. W latach 40. XIX w. do szkół uczęszczało zaledwie
15 procent dzieci. W tym samym czasie na ziemiach zaboru pruskiego odse-
tek ten wynosił około 80 procent. Najważniejszy ośrodek naukowy w regionie,
czyli uniwersytet we Lwowie, oferował niski poziom nauczania. Wykłady od-
bywały się w języku niemieckim.
Galicja pod względem gospodarczym była jednym z najbardziej zapóź-
nionych regionów Cesarstwa Austriackiego. Na wsi nadal panowały stosunki Ziemiaństwo – posiadacze dużych
i średnich majątków ziemskich.
feudalne. Chłopi pańszczyźniani pracowali mało wydajnie, a ziemianie nie Wywodzili się głównie ze szlachty
unowocześniali swoich gospodarstw. Słabo rozwijały się przemysł i rzemiosło. oraz innych warstw społecznych –
W tych warunkach pogłębiała się nędza galicyjskich wsi i miast. mieszczaństwa i chłopstwa.

37

02.06.2020 10:20:26
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 37 02.06.2020 10:20:26
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 37