Page 44 - historia 7
P. 44
Minister oświaty Królestwa
Kultura polska w zaborze rosyjskim Polskiego Stanisław Kostka ROZWÓJ OŚWIATY
Potocki rozbudowywał
szkolnictwo elementarne
W latach 1815–1830, a więc do czasu wybuchu powstania listopadowego, w Królestwie Polskim i ograniczył wpływ Kościoła Adam Jerzy Czartoryski
rozwijały się polska oświata, nauka i kultura. Dotyczyło to również ziem zabranych. Obszar ten na program nauczania. był kuratorem wileńskiego
nie uzyskał osobnego statusu (tak jak Królestwo Polskie) i pozostawał częścią Rosji. Zamieszkujący Obowiązkowi szkolnemu okręgu naukowego
go Polacy mogli jednak prowadzić własne szkoły i instytucje kulturalne. w Królestwie podlegały (w latach 1803–1824).
dzieci od sześciu Aktywnie wspierał rozwój
(w miastach) i od ośmiu lat uniwersytetu w Wilnie oraz
NAUKA (na wsiach). polskiego szkolnictwa
średniego i elementarnego
na ziemiach zabranych.
Wybitni uczeni i wynalazcy tworzyli SZTUKA
warszawskie Towarzystwo Przyjaciół
Nauk (w skrócie: TPN). Głównym celem I ARCHITEKTURA
tej organizacji był rozwój i promowanie
polskiej nauki przez prowadzenie PIERWSZE
badań, podwyższanie poziomu W sztuce i architekturze
oświaty oraz popularyzowanie wiedzy. dominował styl klasycystyczny. MUZEA
Nauka miała się stać dostępna Do najważniejszych osiągnięć
dla wszystkich bez względu artystycznych należy pomnik
na pochodzenie społeczne. Na zdjęciu: księcia Józefa Poniatowskiego
Pałac Staszica – siedziba TPN. przed Pałacem Prezydenckim
w Warszawie, dłuta duńskiego
rzeźbiarza Bertela Thorvaldsena
Joachim Lelewel – Abraham Stern – pisarz, Stanisław Staszic [czyt. torwalsena], oraz gmach
historyk, opisywał dzieje myśliciel i konstruktor – pisarz, polityk Teatru Wielkiego, zaprojektowany
całego polskiego żydowskiego i przyrodnik. Opracował przez włoskiego architekta
społeczeństwa, pochodzenia. Największą pierwszą mapę Antonia Corazziego
również mieszczan sławę przyniosło geologiczną kraju
i chłopów. Uwzględniał mu wynalezienie i utworzył Szkołę Górniczą [czyt. koracjego].
przy tym różne dziedziny maszyny do liczenia. w Kielcach.
życia narodu,
np. gospodarkę.
Ośrodkiem polskiej kultury na Litwie
był uniwersytet w Wilnie, na którym
utrzymywano wysoki poziom nauczania. Ważnym ośrodkiem kulturalnym były
Zasługi dla tej uczelni położyli książę Puławy – własność Izabeli i Adama
Adam Jerzy Czartoryski i rektor uczelni Kazimierza Czartoryskich. W Puławach
Jan Śniadecki. Na początku XIX w. Czartoryscy bezpłatnie udostępniali
uniwersytet wileński był swoje zbiory sztuki nabywane
największą szkołą podczas licznych podróży. Podobną
w Cesarstwie Rosyjskim działalność Potoccy prowadzili
i jedną z największych w Wilanowie. Tak rozwijały się
w Europie. pierwsze muzea na ziemiach polskich.
Obecnie kolekcje dawnych rodów
magnackich należą do naszego
dziedzictwa narodowego.
Królewski Uniwersytet Warszawski
był najważniejszym ośrodkiem naukowym
w Królestwie Polskim. Został utworzony
w 1816 r. przez cara Aleksandra I. Obraz
przedstawia nadanie aktu założycielskiego
uniwersytetowi przez władcę.
42
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 42 02.06.2020 10:20:35
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 42
02.06.2020 10:20:35
