Page 41 - historia 7
P. 41

Praca organiczna w zaborze pruskim

          W latach 30. i 40. XIX w. polscy działacze społeczni z Wielkopolski podjęli starania na rzecz wzmocnienia społeczeń-
          stwa polskiego. Wywodzili się oni głównie z ziemiaństwa i inteligencji. Celem społeczników była poprawa warunków
          życia Polaków i likwidacja zacofania cywilizacyjnego naszych ziem. Działania podjęte w tym kierunku nazwano
          pracą organiczną. Miały one sprawić, że najważniejsze dziedziny życia narodu – nauka, oświata, gospodarka i kul-
          tura – będą funkcjonowały prawidłowo niczym narządy zdrowego organizmu. W warunkach niewoli praca ta miała
          istotne znaczenie dla zachowania polskiego bytu narodowego.



























          Najważniejszym ośrodkiem polskości w Wielkopolsce był Poznań. Zamieszkujący go   Społecznik Karol Marcinkowski
          Polacy wdrażali wiele inicjatyw gospodarczych i kulturalnych. Jedną z ważniejszych   zainicjował budowę hotelu Bazar
          był poznański hotel Bazar. W budynku mieściły się: hotel, kasyno, polskie firmy i sklepy.   i założył w Poznaniu towarzystwo,
          Kwitło tam życie towarzyskie i kulturalne. Przedstawiciele polskich środowisk prowadzili   które fundowało stypendia ubogim
          wspólne interesy. W razie potrzeby służyli sobie radą i pomocą.            polskim dzieciom.





          W skrócie

               Rzeczpospolita Krakowska – polska administracja, rozwój polskiej kultury.  Biblioteka Raczyńskich
                                                                                     w Poznaniu
               Galicja w pierwszej połowie XIX w. – brak swobód politycznych
              dla Polaków, feudalizm i zacofanie gospodarcze.

               Wielkie Księstwo Poznańskie – autonomia w ramach Prus (1815–1830).
              Początki gospodarki kapitalistycznej i uwłaszczenie chłopów.

              Praca organiczna w Wielkopolsce (m.in. Cegielski, Marcinkowski, Raczyński).

          Czy już umiesz?
                                                                                     W 1829 r. ziemianin, polityk oraz mece-
           1   Omów sytuację polityczną Rzeczypospolitej Krakowskiej.                nas kultury i sztuki Edward Raczyński
                                                                                     ufundował pierwszą bibliotekę publicz-
           2   Porównaj sytuację Polaków w Galicji i Wielkopolsce.
                                                                                     ną w Wielkopolsce – Bibliotekę Raczyń-
            3  Jakie znaczenie miała praca organiczna dla Polaków w czasie niewoli?  skich. Istnieje ona do dziś.

                                                                                   39



                                                                                                              02.06.2020   10:20:29
   0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd   39
   0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd   39                                                                    02.06.2020   10:20:29
   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46