Page 13 - historia 8

Walka o granice i bitwa nad Bzurą

Dnia 1 września 1939 r. o godzinie 4.45 pancernik Schleswig-Holstein [czyt.
szlezwik-holsztajn] rozpoczął ostrzał Westerplatte – polskiej placówki woj-
skowej w Gdańsku. W tym samym czasie niemieckie lotnictwo (Luftwaffe)
zbombardowało miasteczko Wieluń, a jednostki Wehrmachtu przekroczyły
granicę polsko-niemiecką na całej długości. Rozgorzała bitwa graniczna.
Trwała ona do 4 września. Wojsko Polskie stawiło bohaterski opór, m.in.
pod Mokrą i Mławą. Poniosło jednak klęskę i musiało się wycofać z Pomo- Ostrzał Westerplatte
rza, Śląska, Wielkopolski i części Małopolski. Wobec zagrożenia Warszawy przez niemiecki pancernik
prezydent kraju Ignacy Mościcki, rząd i Naczelny Wódz – marszałek Edward Schleswig-Holstein
Rydz-Śmigły ewakuowali się na wschód Polski.
Wielka Brytania i Francja wypowiedziały Niemcom wojnę 3 września.
Przystąpienie mocarstw zachodnich do wojny sprawiło, że lokalny konflikt
polsko-niemiecki przeistoczył się w wojnę europejską. Jednak nasi sojusznicy
nie podjęli żadnych działań zbrojnych przeciw III Rzeszy.
Niemcy 8 września dotarli do przedmieść Warszawy. Wtedy dowódca
Armii „Poznań” gen. Tadeusz Kutrzeba podjął działania zaczepne. Skon-
centrował siły nad Bzurą i 9 września uderzył na tyły wroga. Polacy odnie-
śli znaczne sukcesy, m.in. zdobyli Łęczycę i Łowicz. Jednak Niemcy szybko Wojna obronna 1939 r. –
przerzucili na ten odcinek dodatkowe siły. Do 21 września rozbili w zaciętych działania zbrojne rozgrywające się
walkach wyczerpane i pozbawione posiłków wojska polskie. Część jednostek w Polsce we wrześniu i październiku
1939 r. Zamiennie dla wydarzeń
z gen. Kutrzebą przebiła się do Warszawy. Bitwa nad Bzurą była najdłuż- rozgrywających się w tym czasie
szym i największym bojem wojny obronnej 1939 r. Do 16 września Niem- na obszarze Polski używa się określenia
cy opanowali większość zachodniej i centralnej Polski. Połowa sił polskich kampania wrześniowa.
wciąż jednak nie została pokonana.

Agresja ze strony ZSRS. Klęska wojsk polskich

Dnia 17 września 1939 r. Związek Sowiecki napadł na Polskę od wschodu.
Wojna weszła w nową fazę. Sowieci uzasadniali wkroczenie swojego wojska
bankructwem państwa polskiego i koniecznością wzięcia w opiekę ludności białoruskiej
i ukraińskiej. W rzeczywistości ich celem było zagarnięcie wschodnich ziem
Rzeczypospolitej. Naczelny Wódz rozkazał unikać walk z Sowietami, chyba
że w obronie własnej. Najcięższe boje prowadziły jednostki Korpusu Ochro-
ny Pogranicza. Dzielnie broniły się niektóre miasta, m.in. Grodno.
Po ataku Armii Czerwonej sytuacja Polski stała się beznadziejna. W nocy
z 17 na 18 września władze RP przekroczyły granicę z Rumunią, aby nie trafić
w ręce wroga. Następnie zostały internowane przez rumuńskie władze. Nato-
miast poszczególne jednostki przebijały się do Rumunii i na Węgry. W dniach Wojska polskie pod dowództwem
18–26 września rozegrały się ostatnie znaczące walki kampanii – pod Toma- gen. Franciszka Kleeberga
szowem Lubelskim. Zakończyły się klęską Polaków. Warszawa skapitulowała (na zdjęciu) odniosły pod Kockiem
28 września. W dniach 2–5 października Samodzielna Grupa Operacyjna taktyczne zwycięstwo nad
Niemcami. Wobec beznadziejnej
„Polesie” pod dowództwem gen. Franciszka Kleeberga stoczyła z Niemca- sytuacji naszej armii gen. Kleeberg
mi bitwę pod Kockiem. Była to ostatnia bitwa wojny obronnej 1939 r. podpisał akt kapitulacji.

11