Page 8 - 881436_historia_kl8_podrecznik
P. 8
1.1 Przypomnienie wiadomości z klasy siódmej
NOWOŻYTNOŚĆ WSPÓŁCZESNOŚĆ
XX XXI
wieki
1914–1918 r. – 23 sierpnia 1939 r. – podpisanie paktu
I wojna światowa Ribbentrop-Mołotow
Podejmij temat z Przypomnij sobie, czym była rewolucja przemysłowa.
Ważniejsze przemiany przełomu wieków XIX i XX
W XVIII w. w Wielkiej Brytanii rozpoczęła się rewolucja przemysłowa,
która w wiekach XIX i XX objęła niemal cały świat. Industrializacja była wy-
nikiem przemian, jakie zaszły w gospodarce. Polegały one na wykorzystaniu
na wielką skalę mineralnych źródeł energii – węgla i ropy naftowej. Surowce
te zastąpiły dotychczasowe źródła energii: wodę, wiatr oraz siłę mięśni ludzi
i zwierząt. Nastąpiło przejście od etapu wytwórczości ręcznej do produkcji
zmechanizowanej. Zmiany skutkowały zwiększeniem mocy przerobowych
i obniżką cen towarów, które stały się dostępne dla masowego odbiorcy. Rów-
nolegle dokonywał się postęp w dziedzinach transportu i łączności. W XIX w.
rozwinęła się sieć kolei żelaznej, a na przełomie wieków XIX i XX – trans-
port samochodowy i lotniczy. Dziedzinę łączności zrewolucjonizowały: tele-
graf (wynaleziony w 1835 r.), telefon (1876 r.) i radio (1896 r.).
W dobie rewolucji przemysłowej zaszły wielkie zmiany społeczne. Zmalał
odsetek ludności zatrudnionej w rolnictwie. Postępował proces urbanizacji.
W miastach uformowała się nowa klasa społeczna – robotnicy przemysłowi.
Na wsi zanikły stosunki feudalne. Zlikwidowano poddaństwo osobiste chło-
pów. Włościanie otrzymywali pełnię praw obywatelskich i ziemię na własność.
W drugiej połowie XIX w. Oprócz tych pozytywnych zmian rewolucja przemysłowa niosła wiele za-
powszechne prawa wyborcze grożeń. Warunki pracy robotników długo nie były uregulowane, co prowadziło
dla mężczyzn obowiązywały do nadużyć ze strony fabrykantów. Robotnicy pracowali w złych warunkach
już w wielu krajach, m.in. w Wielkiej
Brytanii, Francji, Stanach ponad siły. Byli nisko opłacani. Aby wymusić korzystne dla siebie zmiany
Zjednoczonych i Niemczech. w prawie, organizowali strajki i manifestacje. W drugiej połowie XIX w. ufor-
Kobiety w większości państw mował się ruch socjalistyczny, który podjął walkę o poprawę warunków życia
uzyskały je po I wojnie światowej i pracy robotników.
(np. w odrodzonej Polsce).
Stopniowo upowszechniało się W drugiej połowie XIX w. przyspieszył proces demokratyzacji życia
głosowanie tajne. Nie pozwalało politycznego oraz społecznego. W wielu krajach Europy parlamenty i rządy
ono wywierać nacisku przejęły część władzy monarchów. Stopniowo uzyskiwały one większe upraw-
na wyborców, co zdarzało się, nienia. Wskutek upowszechniania się idei parlamentaryzmu rozszerzano
gdy głosy oddawano imiennie.
Jako pierwsza wprowadziła je prawa polityczne. Wzrastała aktywność obywateli na tym polu. Rozwijały się
Wielka Brytania w 1870 r. partie, które reprezentowały interesy różnych grup społecznych.
6
