Page 147 - historia 8

Zagospodarowywanie ziem na zachodzie i północy

Przyłączenie Ziem Odzyskanych, czyli obszarów na zachodzie i półno-
cy, stanowiło rekompensatę dla Polski za straty poniesione w wyniku woj-
ny. Na miejsce wysiedlanych Niemców przenosili się tu osadnicy z biednych
obszarów wiejskich w centralnej i południowej Polsce, osoby wywiezione Termin Ziemie Odzyskane został
do pracy przymusowej w czasie wojny oraz ludność z Kresów Wschod- upowszechniony po wojnie
nich. W trudnych powojennych warunkach Polacy organizowali swoje życie przez władze komunistyczne,
które głosiły, że Polska po 1945 r.
od podstaw, co świadczyło o ich niezwykłej sile i woli przetrwania. odzyskała stare piastowskie
Ziemie Odzyskane były dobrze rozwinięte gospodarczo, ale na ostatnim ziemie, bezprawnie zagarnięte
etapie wojny zostały dotkliwie zniszczone przez działania wojenne, a następ- przez Niemców w średniowieczu.
nie splądrowane przez Armię Czerwoną. Polskie władze energicznie przystą- Zamiennie stosuje się określenie
Ziemie Zachodnie i Północne.
piły jednak do ich odbudowy i zagospodarowywania. Zajęło się tym powo- Powyżej: komunistyczny afisz z 1946 r.
łane w ramach TRJN Ministerstwo Ziem Odzyskanych. Organizowało ono
polską administrację na tych obszarach, prowadziło akcję osiedleńczą oraz
zaopatrywało ludność w niezbędne urządzenia gospodarcze. Czynnikiem,
który stabilizował życie osadników na nowych ziemiach był Kościół. Nowo
powstałe parafie sprzyjały umacnianiu więzi społecznych między przybysza-
mi z różnych stron. Organizowały też pomoc społeczną dla mieszkańców.

1
Mieszkanka miasteczka Brzozdowce o przesiedleniach
Nasz transport ruszył 16 października 1945 r. Jeden parowóz ciągnął skład, 1 Brzozdowce – miejscowość na Ukra-
a drugi pchał. Dla starszych opuszczenie rodzinnych stron było dramatycznym inie niedaleko Lwowa. Do 1939 r. znaj-
przeżyciem, ale dla takich dzieci, jak ja sam przejazd w transporcie był przygo- dowała się w granicach II RP.
dą. […] Rodziny, które miały szczęście, dostały wagon kryty. Te, które szczęścia 2 Lora – odkryty wagon towarowy.
nie miały, otrzymywały odkrytą lorę . Mężczyźni starali się wtedy zbudować nad 3 Golczewo – miasto w województwie
2
lorą jakiś dach. Każda rodzina wiozła ze sobą głównie produkty żywnościowe. zachodniopomorskim. Do 1945 r. nale-
Większość wiozła trochę zboża, mąki, ziemniaków, siano i słomę. […] Jecha- żało do III Rzeszy.
liśmy bardzo długo. […] W czasie przejazdu nasz transport zatrzymywał się 4 Trzebieszów – wieś niedaleko Gol-
wielokrotnie. Każdego dnia co najmniej cztery razy. Trzeba było napoić bydło, czewa; obecnie Trzebieszewo.
wydoić krowy, załatwić potrzeby fizjologiczne. Podczas dłuższych postojów ko-
biety starały się coś ugotować. […] W Golczewie nasz transport kończył bieg,
3
dalej tory były zniszczone i pociąg nie jechał. Do odległego o 11 kilometrów
Trzebieszowa musieliśmy więc jechać furmankami. Gdy przyjechaliśmy do tej
4
miejscowości, spożyliśmy pierwszą na nowym miejscu wigilię. […] W ciągu na-
stępnych dni zaczęliśmy się rozglądać po okolicy, żeby zobaczyć miejscowość,
która ma być naszą nową małą ojczyzną. Okazało się, że są tu zupełnie przy-
zwoite domy, niektóre jeszcze puste, w pełni wyposażone […].
Źródło: J. Abramowicz, Brzozdowce na zawsze pozostaną w mojej pamięci,
w: M.A. Koprowski, Kresy na Pomorzu. Tułaczka po Ziemiach Odzyskanych, Zakrzewo 2018
Polacy z Kresów Wschodnich
Z jakimi trudnościami musieli się mierzyć przesiedleńcy w czasie podróży? w drodze na zachód

145