Page 87 - historia 8

Dwa ośrodki władzy Reforma rolna PKWN

Aby pozyskać poparcie chłopów, komuniści przeprowadzili reformę rolną.
Utworzenie PKWN sprawiło, że na ziemiach polskich funkcjonowały dwa ośrodki władzy – PKWN popierany Na mocy dekretu PKWN z 6 września 1944 r. wywłaszczono bez odszko-
przez ZSRS oraz krajowe organy PPP podporządkowane rządowi RP na uchodźstwie. Rząd londyński cieszył się dowania największych posiadaczy ziemskich. Ich majątki rozparcelowano Rozparcelować – rozdzielić grunty
poparciem większości społeczeństwa polskiego. Ponadto był uznawany przez Wielką Brytanię i USA.
między najuboższych chłopów. Reforma rolna, choć potrzebna, została prze- na mniejsze działki – sprzedawane
prowadzona siłą i bez zgody legalnych władz RP. Jej negatywnym skutkiem lub przekazywane w użytkowanie.
Komunistyczny Demokratyczny było zniszczenie ziemiaństwa jako warstwy społecznej. Ziemianie utracili nie
Organy władzy wykonawczej (stan na drugą połowę 1944 r.) tylko ziemię, ale również domy i dobytek, w tym dobra kultury. Pozytywnym
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego kierowany prezydent RP W. Raczkiewicz, rząd RP na uchodźstwie
1
przez E. Osóbkę-Morawskiego z premierem S. Mikołajczykiem na czele, Delegatura Rządu RP skutkiem reformy była poprawa sytuacji materialnej chłopów.
na Kraj i Krajowa Rada Ministrów pod przewodnictwem
J.S. Jankowskiego Sytuacja władz na uchodźstwie. Rząd Tymczasowy RP
Utworzenie PKWN, wkroczenie Armii Czerwonej na ziemie polskie i klęska
powstania warszawskiego skomplikowały sytuację rządu RP na uchodźstwie.
Premier Stanisław Mikołajczyk próbował porozumieć się z PKWN i Stalinem
w sprawie stworzenia koalicyjnego rządu i ustalenia przebiegu wschodniej
granicy Polski. Jego misja zakończyła się niepowodzeniem. Jesienią 1944 r.

Edward Osóbka- Władysław Stanisław Jan Stanisław podał się do dymisji. Nowym premierem został Tomasz Arciszewski.
-Morawski Raczkiewicz Mikołajczyk Jankowski W grudniu 1944 r. PKWN przekształcił się w Rząd Tymczasowy RP
Organy władzy ustawodawczej z Edwardem Osóbką-Morawskim na czele. Był to kolejny etap na drodze
Krajowa Rada Narodowa z B. Bierutem na czele Rada Jedności Narodowej pod przewodnictwem K. Pużaka
umacniania komunistów i sowieckiej dominacji w Polsce. Władze komunistycz-
ne utrzymywały, że gabinet Osóbki-Morawskiego ma charakter koalicyjny,
co było nieprawdą. Wprawdzie do rządu weszło kilku ludowców i socjalistów,
ale całkowitą kontrolę nad nim sprawowali komuniści. Przeciwko powstaniu
Rządu Tymczasowego bezskutecznie protestowały Wielka Brytania i USA
oraz rząd Arciszewskiego. Nie mogły jednak nic zmienić wobec opanowania
połowy przedwojennej Polski przez Armię Czerwoną.
Bolesław Bierut Kazimierz Pużak

Ważniejsze cele
walka z Niemcami, sojusz z ZSRS, wprowadzenie ustroju walka z Niemcami, odbudowa demokratycznej i suwerennej
komunistycznego Rzeczypospolitej Więcej na temat
Stanowisko w sprawie wschodniej granicy RP
granica wschodnia na linii Curzona granica ustalona w traktacie ryskim z 1921 r. Orzeł bez korony
Siły zbrojne
Wojsko Polskie powstałe z połączenia Armii Ludowej Polskie Siły Zbrojne, w tym Armia Krajowa Wkraczający od wschodu żołnierze Wojska Polskiego używali w charakterze
i armii sformowanych przez komunistów w ZSRS emblematu orła bez korony. Taki wizerunek godła widniał też na Manifeście
Poparcie społeczne PKWN. Usunięcie korony komuniści tłumaczyli przywróceniem dawnego orła
znikome duże piastowskiego, który rzekomo korony nie miał. Nie do końca jest to zgodne
z prawdą. W średniowieczu funkcjonowały wprawdzie różne wizerunki orła,
Uznanie międzynarodowe
ZSRS Wielka Brytania, USA również bez korony. Jednak orzeł w herbie państwa polskiego zawsze ją miał.
Podsumowanie Symbolizowała suwerenność państwową. Innym powodem, dla którego
uzurpatorzy – przejęli władzę w Polsce z nadania ZSRS legalne władze RP – kontynuacja władz z września 1939 r. komuniści usunęli koronę, był fakt, iż kojarzyła się ona z władzą królewską
1 Od końca listopada 1944 r. premierem rządu RP na uchodźstwie był Tomasz Arciszewski. i „Polską panów”. Orzeł bez korony miał nawiązywać do tradycji republikań-
skiej i demokratycznej, co rozmijało się z rzeczywistymi intencjami komunistów. Orzeł noszony na czapkach
z Wymień legalne organy władz Rzeczypospolitej i ich komunistyczne odpowiedniki. Dlaczego komuniści tworzyli przez żołnierzy I Dywizji Piechoty
osobne instytucje? z Z jakiego powodu komuniści pozbawili polskiego orła korony? im. Tadeusza Kościuszki

1 85