Page 145 - polski 6 cz2

2. Przypomnij sobie z klasy piątej informacje dotyczące zdań złożonych współrzędnie i uzupełnij poniższy
tekst w zeszycie.
Zdanie złożone współrzędnie to zdanie składające się z co najmniej ..... zdań składowych, które się
nawzajem uzupełniają. Żadne z nich nie jest zdaniem ani określanym, ani określającym, dlatego
nie można postawić między nimi pytania, np. Świeci słońce i nie ma żadnej chmurki. Zdania składowe
w zdaniu współrzędnie złożonym łączą się ze sobą za pomocą ..... (np. Wyszło słońce, więc zrobiło się
cieplej) lub bezspójnikowo (Wyszło słońce, zrobiło się cieplej).

3. Przepisz podane zdania do zeszytu i dokończ je, dopisując zdanie po spójniku.
a) Dzisiaj po południu spadnie deszcz i… c) Nad ranem zaświeci słońce albo…
b) Przed wieczorem powinno się wypogodzić, ale… d) Potem zrobi się chłodniej, więc…

4. Przeczytaj informacje o rodzajach zdań złożonych współrzędnie i powiedz, jakie rodzaje tych zdań
pojawiły się w ćwiczeniu 3.

Wyróżniamy następujące typy zdań złożonych współrzędnie:
a) zdanie współrzędnie złożone łączne, w którym zdania składowe łączą się pod względem treści, to znaczy informują
o czynnościach bądź stanach występujących równocześnie lub w kolejności (w czasie lub przestrzeni); spójniki
łączące zdania składowe to: i, oraz, a, ani, ni,
1 2
Świeci słońce i nie ma żadnej chmurki.
1 2
Wykres zdania współrzędnie złożonego łącznego

b) zdanie współrzędnie złożone przeciwstawne, w którym zdania składowe zawierają przeciwstawne informacje;
spójniki łączące zdania składowe to: ale, lecz, jednak, a, natomiast, zaś,
1 2
Poszlibyśmy dalej, ale musimy się schować przed deszczem.
1 2

Wykres zdania współrzędnie złożonego przeciwstawnego
c) zdanie współrzędnie złożone rozłączne, w którym zdania składowe informują o czynnościach lub stanach wzajemnie
się wykluczających (nie mogą wystąpić równocześnie); spójniki łączące zdania składowe to: lub, albo, czy, bądź,
1 2
Wyruszymy wczesnym rankiem lub poczekamy na wieczorne ochłodzenie.
1 2

Wykres zdania współrzędnie złożonego rozłącznego

d) zdanie współrzędnie złożone wynikowe, w którym treść drugiego zdania składowego wynika ze zdania pierwszego;
spójniki łączące zdania składowe to: więc, zatem, toteż, dlatego.
1 2
Przestało padać, więc ruszamy w dalszą drogę.
1 2

Wykres zdania współrzędnie złożonego wynikowego

143

0717_881217_polski_kl6_cz_2_DRUK.indd 143 17.07.2019 20:22:38