Page 11 - polski 7 cz 1
P. 11

4
             – „Opowieść wigilijną” . Oglądałem już film. To jest o gostku, któremu   4   Opowieść  wigilijna  – książka Char-
          na chatę wbiły się duchy.                                                  lesa Dickensa (czyt. czarlsa dikensa),
             – O! Super! Lubię takie klimaty. To chyba jednak oddam „Lalkę” i też    wyd. w 1843 r.
          wypożyczę sobie „Opowieść wigilijną”.


          1.   Powiedz, kim są rozmawiające osoby. Użyj dwóch argumentów,
              aby uzasadnić swoją odpowiedź. Weź pod uwagę np. treść rozmowy
              oraz język, jakim posługują się rozmówcy.


          2.   Ułóżcie słowniczek użytych w dialogu wyrazów lub związków wyrazowych,
              charakterystycznych dla języka uczniów. Jeśli któregoś z nich nie znacie,
              spróbujcie domyślić się jego znaczenia z kontekstu wypowiedzi.


          3.   Podaj nazwy przedmiotów szkolnych z języka uczniów.
                                                                                     Strona tytułowa pierwszego
                                                                                     wydania Opowieści wigilijnej
                  Oficjalnie mówi się:                Uczniowie mówią:               z 1843 r. Mimo iż powieść ma
                                                                                     już ponad 170 lat, nie traci
                      matematyka                                                     na aktualności – dotyka problemów,
                                                                                     z którymi również współcześnie
                        historia
                                                                                      ludzie muszą sobie radzić.
                       język polski                                                  W drugiej części podręcznika
                                                                                     poznasz fragment tego utworu.
                        biologia


          4.   Przeczytaj informacje o języku ogólnym oraz gwarze środowiskowej.     Język uczniów należy
                                                                                     do środowiskowych odmian języka –
          Język ogólny – inaczej język ogólnopolski, znany ogółowi społeczeństwa, służy   mówi się o nim gwara uczniowska,
          do porozumiewania się we wszystkich dziedzinach życia. Podstawowe odmiany języka   żargon uczniowski.
          ogólnego to język ustny i pisany.

          Gwara środowiskowa używana jest głównie na co dzień przez określoną grupę
          społeczną, zawodową, wiekową, towarzyską (np.: urzędników, myśliwych, uczniów, młodzież,
          studentów). Od języka ogólnego odróżnia ją przede wszystkim słownictwo nazywające
          wszystko to, co jest ważne dla danej grupy, z czym się codziennie styka – powoduje
          to poczucie swoistej jedności, wspólnoty jej członków (np. niektórzy pragną ukryć
          przekazywaną treść, nazwać specjalistyczne urządzenie, wykazać się poczuciem humoru).



                  Język ogólnopolski            Środowiskowa odmiana języka
                   nogi dzika, kły dzika          w gwarze łowieckiej – biegi, fajki

                     improwizować               w gwarze aktorskiej – szyć, haftować

                   kopnąć wysoko piłkę           w gwarze piłkarskiej – puścić lagę  Ciekawe!
                                                                                     Korzystanie z nowych technologii, szcze-
          UWAGA! Środowiskowych odmian języka można używać, gdy znajdujemy się wśród   gólnie z internetu, sprawiło, że do obie-
          użytkowników konkretnej odmiany (np. uczeń wśród uczniów). Posługujemy się wtedy   gu weszło wiele słów, których znaczenie
          potoczną odmianą polszczyzny, czyli codzienną, mniej staranną, ale komunikatywną.   zrozumieją tylko ich użytkownicy, np.:
          W sytuacjach bardziej oficjalnych należy używać starannej odmiany języka polskiego   apka, stream (czyt. strim), dać suba, ha-
          i form zrozumiałych przez ogół Polaków.                                    shtag, trolować.

                                                                                   9
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16