Page 33 - polski 7 cz 1

2. Wymieńcie inne środki poetyckie zastosowane w utworze oraz określcie ich Ciekawe!
funkcje w tekście. Opracujcie w zeszycie tabelkę.
To Jan Kochanowski wprowadził do
polskiej literatury nazwę fraszka (z wł.
Środek poetycki Cytat Funkcja
frasca – gałązka, drobiazg, bagatela,
błahostka). Poeta pisał fraszki przez
całe życie, a zachowało się ich ok. 485.

Jaki obraz natury uzyskał w wierszu Jan Kochanowski? Porozmawiajcie o jej
znaczeniu dla XVI-wiecznego twórcy.

3. Przypomnijcie cechy fraszki i w grupach ustalcie, czy utwór Na lipę można
włączyć do zbioru fraszek.

4. Zastanówcie się, jaki styl życia proponuje ludziom Jan Kochanowski.
a) Weźcie pod uwagę poznane fraszki, także znany wam z młodszej klasy Ciekawe!
utwór pt. Na zdrowie.
b) Zapiszcie w punktach kilka zasad postępowania, które byłyby zgodne Pieśń świętojańska o Sobótce to cykl
z propozycjami autora fraszek. 12 pieśni Jana Kochanowskiego. Tytuł
nawiązuje do słowiańskiego święta so-
5. Przeanalizuj samodzielnie budowę utworu Na lipę. Wskaż podobieństwa bótki, obchodzonego w czasie najkrót-
i różnice z fraszką Na dom w Czarnolesie. szej nocy w roku (ok. 21–22 czerwca) oraz
wprowadzonego na to miejsce świę-
6. Przeczytaj fragmenty Pieśni świętojańskiej o Sobótce Jana Kochanowskiego. ta chrześcijańskiego – wigilii św. Jana
Zwróć uwagę, gdzie mieszka przedstawiony w utworze człowiek. Chrzciciela (noc z 23 na 24 czerwca).

Jemu sady obradzają,
Jemu pszczoły miód dawają;
Nań przychodzi z owiec wełna 1 nań – na niego, tu: dla niego
1
I zagroda jagniąt pełna. [...]

On łąki, on pola kosi,
A do gumna wszytko nosi. [...] 2 gumno – tu: stodoła, budynek go-
2
spodarczy
W rzece ma gęste więcierze , 3 więcierz – rodzaj sieci rybackiej
3
Czasem wędą ryby bierze; 4 węda – wędka, zwłaszcza duża
4
A rozliczni ptacy wkoło
Ozywają sie wesoło. [...]

Dzień tu , ale jasne zorze 5 tu – teraz
5
Zapadłyby znowu w morze, 6 wieśne wczasy – wiejskie wygody
Niżby mój głos wyrzekł wszytki
Wieśne wczasy i pożytki.
6
a) Powiedz, jakie zalety ma to miejsce.
b) Spróbuj wyliczyć jeszcze inne „wczasy i pożytki” opisanego w utworze
miejsca. Jakie drzewa oprócz lipy stały się słyn-
ne dzięki literaturze polskiej lub świato-
7. Podyskutujcie na temat: „Natura to także dom dla człowieka – to tylko wej? Odszukaj na ten temat informacje
metafora czy sformułowanie dosłowne?”. Wskażcie argumenty za lub np. w internecie i zredaguj notatkę w ze-
przeciw, zajmijcie stanowisko końcowe poprzez głosowanie. szycie.

31