Page 83 - polski 7 cz 1
P. 83

12.   W podanych parach wyrazów wskaż głoski wymawiane miękko.
              ton – toń         cało – ciało      kos – koś         raz – raź

              Napisz, jak oznacza się miękkość głosek w piśmie.

          13.   Odczytaj podane wyrazy i powiedz, czy głoski nosowe oznaczone literami
              ą i ę są w nich zawsze tak samo wymawiane. Przepisz do zeszytu te wyrazy,
              w których nie słychać [ą] i [ę].                                       Na końcu wyrazu głoskę oznaczoną
                                                                                     literą ę można wymawiać jako e,
                                                                                     np. [ide] lub z lekką nosowością,
                  węże                     tędy                   klękać             np. [idę].
                                                                                     Natomiast głoskę oznaczoną literą ą
                                                                                     zawsze trzeba na końcu wyrazu
                                                                                     wymawiać z lekką nosowością,
                   jadą                   kąpać                   stanął             np. [idą].

                                                                                     Niepoprawna jest wymowa [idem],
                                                                                     [piszom], [ido], [piszo].
                  wyjęli                  pępek                     idę



          14.   Przyporządkuj podane wyrazy z ą i ę do odpowiedniej rubryki. Napisz je
              w zeszycie.


                                        Słyszysz...
            [ę]    [en]   [on]   [eń]   [e]    [ą]   [em]   [om]    [oń]   [o]






              wątły, mętny, rzęsa, wąski, kępa, rąbać, cięciwa, mącić, kopnęli, fiknął  Poszukaj w dostępnych źródłach, czym
                                                                                     jest hiperpoprawność w wymowie gło-
              Podaj inne przykłady i umieść je w tabeli.                             sek nosowych ę i ą.





          Więcej o języku


          Piszemy poprawnie ą i ę


          Piszemy ą:
          •   w końcówkach czasowników 3 os. l. mn. cz. teraźniejszego zakończonych w 1 os. l. poj. na -ę (np. rysuję – rysują),
             -am (np. macham – machają) i -em (np. wiem – wiedzą);
          •   w wyrazach, gdzie ą poprzedza ł (np. w formach czasu przeszłego płynął).
          Piszemy ę:
          •   w końcówkach czasowników w 1 os. l. poj. cz. teraźniejszego i przyszłego, gdy 2 os. ma końcówkę -esz, -isz, -ysz
             (np. maluję, malujesz; mówię, mówisz, zniszczę, zniszczysz);
          •   w wyrazach, gdzie ę poprzedza l lub ł (np. w formach czasownika wzięła, wzięli, wzięły).

                                                                                   81
   78   79   80   81   82   83   84   85   86   87   88