Page 103 - polski 8 cz1
P. 103

4.   Przypomnij wiadomości na temat związków frazeologicznych.



            Związek frazeologiczny (frazeologizm) to utrwalone połączenie wyrazowe,
            które tworzy całość znaczeniową – nie wynika ono jednak z sumy znaczeń
            poszczególnych jego składników i zwykle ma charakter przenośny (np. grać komuś
            na nerwach to znaczy drażnić, denerwować kogoś; kamienna twarz oznacza twarz
            nieporuszoną, niezdradzającą emocji).
            W zależności od budowy związku frazeologicznego wyróżnia się:
            •   wyrażenia, których głównym elementem jest wyraz odmieniający się przez
                przypadki, zwykle rzeczownik lub przymiotnik (np. kamień milowy – krok
                naprzód w jakiejś dziedzinie),
            •   zwroty – głównym członem jest tu czasownik (np. ugryźć się w język –
                powstrzymać się od mówienia),
            •   frazy – mają postać zdania z podmiotem i orzeczeniem (np. kamień
                na kamieniu nie pozostał – wszystko zostało zburzone).               Ciekawe!
                                                                                     Mowa nienawiści to negatywne wypo-
                                                                                     wiedzi, powstające na bazie uprzedzeń,
              a)   Zapisz w zeszycie kilka związków wyrazowych odnoszących się       skierowane przeciwko grupie ludzi bądź
                   do nienawiści. Możesz również wykorzystać te, które pojawiły się   jednostce ze względu na ich faktyczną
                   we wcześniejszych ćwiczeniach.                                    lub tylko domniemaną przynależność
              b)   Przyporządkuj je do poszczególnych typów frazeologizmów.          do określonych grup, np. mniejszości

                                                                                     narodowych lub wyznawców innych
          5.   Połącz podane sformułowania tak, aby powstały poprawne związki        religii. Najczęściej można się spotkać
              frazeologiczne. Wyjaśnij ich znaczenie, a następnie wskaż wśród nich
              wyrażenia, zwroty i frazy.                                             z aktami mowy nienawiści w przestrzeni
                                                                                     publicznej, a także w mediach i interne-
                                                                                     cie. Choć wiele osób mówi otwarcie, że
                                                                                     padło  ofiarą  hejtu,  czyli  mowy  niena-
                        jabłko                             leczy rany
                                                                                     wiści, to już tylko znikoma część społe-
                                                                                     czeństwa ma odwagę przyznać się do
                                                                                     stosowania jej w różnych sytuacjach.
                     wyciągać rękę                        w niepamięć





                         czas                              do zgody




                       puszczać                            niezgody



          6.   Przeanalizuj budowę wiersza Nienawiść i odpowiedz na poniższe pytania.
              a)   Jak zbudowane są zwrotki i wersy? Czy dostrzegasz coś powtarzalnego?
              b)   Co możesz powiedzieć o rymach?
              c)   W czym utwór przypomina wiersz, a w czym – codzienną, zwykłą
                   wypowiedź?
              d)   Które sformułowanie na temat nienawiści zrobiło na tobie największe   Jan Koza, Mowa nienawiści,
                   wrażenie? Uzasadnij swoje zdanie.                                 „Polityka” nr 5 (3196), 2019

                                                                                   101
   98   99   100   101   102   103   104   105   106   107   108