Page 49 - polski 8 cz2

5.9 Jaka przyszłość języka (pleonazm, tautologia, felieton)

Podejmij temat z Jak mówią Polacy w codziennych sytuacjach komunikacyjnych?
Czy zawsze poprawnie? Przypomnijcie sobie, jakie wypowiedzi słyszycie
na ulicy, w sklepie, w autobusie… i wypowiedzcie swą opinię na ten temat.
z Przeczytaj artykuł prasowy Ewy Ziółkowskiej z 2002 r., w którym autorka
przedstawia istotne zmiany zachodzące w języku używanym na co dzień
przez Polaków. Zwróć uwagę, czego dotyczą zasygnalizowane w artykule
problemy i czy są nadal aktualne.

Ewa Ziółkowska Ciekawe!
Mówimy coraz gorzej Język ojczysty ma swoje święto, usta-
(fragmenty) nowione w 1999 r. przez UNESCO (czyt.
junesko; międzynarodową organizację,
Chaotyczny, uproszczony, niezbyt bogaty w słownictwo – taki zdaniem spe- której zadaniem jest wspieranie współ-
cjalistów jest współczesny język. Kielecki językoznawca prof. Marek Rusz- pracy narodów w dziedzinie kultury, sztu-
kowski twierdzi, że sposób mówienia jest odbiciem pośpiechu, w jakim przy- ki i nauki). Jest ono obchodzone 21 lute-
go i ma na celu ochronę różnorodności
szło nam żyć. językowej jako dziedzictwa kulturowego
– Nasze rozmowy są bardzo powierzchowne, brakuje w nich głębszej każdego narodu. W Polsce z okazji tego
refleksji nad światem i samodzielności myślenia – mówi prof. Ruszkowski. – święta podejmowane są różne inicjaty-
Pośpiech sprawia, że coraz częściej popadamy w myślowe stereotypy. wy społeczne.
Zdaniem prof. Ruszkowskiego nie najlepiej jest także z dykcją. Wiele
osób mówi szybko, niedokładnie, upraszcza wyrazy. Językowe skróty nie tylko
utrwalają fatalne obyczaje, ale i przyzwyczajają narządy mowy do uproszczo-
nego artykułowania. […]
– Słabym punktem współczesnej polszczyzny jest niedostosowanie stylu
wypowiedzi do sytuacji. Mało kto pamięta, że ze sposobem mówienia jest
tak, jak ze strojem – wieczorowy razi, gdy założymy go do pracy, i na odwrót.
Mówimy źle, ponieważ coraz rzadziej czytamy literaturę piękną i poważ-
ne publikacje. Język mediów staje się coraz bardziej potoczny, uproszczony,
czasami przekracza granice dobrego smaku, pojawiają się w nim liczne ple-
onazmy i tautologie, czyli takie „masło maślane”. […]
– Potrafimy się jednak porozumieć, więc z językiem polskim nie jest tak
źle. Pamiętajmy, że narzekanie na czystość polskiej mowy, jej zachwaszczenie
obcymi wyrazami trwa od XVI wieku i przewija się przez wszystkie epoki –
mówi prof. Ruszkowski.
„Słowo Ludu” nr 290/2002
Znajdź w internecie informacje na te-
mat kampanii: Ojczysty – dodaj do ulu-
1. Powiedz, na jakie błędy w posługiwaniu się polszczyzną zwraca uwagę bionych oraz Język polski jest ą-ę. Do-
autorka artykułu. Czy popełniają je również obecni użytkownicy języka? wiedz się, kto i kiedy je organizował oraz
Podaj przykłady. jaki cel przyświecał organizatorom.

47