Page 47 - polski 8 cz2

Więcej o języku

Jak poprawnie odmieniać i zapisywać wyrazy złożone

Postaraj się zapamiętać zasady dotyczące pisowni przymiotników złożonych i odmiany zrostów.
1) Przymiotniki złożone, w których pierwszy człon jest określeniem drugiego, zawsze zapiszemy łącznie, np. rzym-
skokatolicki (katolicki w obrządku rzymskim), ciemnozielony (ciemny odcień zieleni).
2) Z łącznikiem (dywizem) piszemy przymiotniki złożone, które składają się z członów równorzędnych znacze-
niowo, np. polsko-słowacka (polska i słowacka), żółto-zielony (żółty i zielony).
3) Należy odmieniać oba człony w zrostach, w których pierwszy wyraz jest w mianowniku, np.: Białystok –
Białegostoku, w Białymstoku. Jednak w wypadku zrostów Wielkanoc i rzeczpospolita częstsza jest nieod-
mienna postać pierwszego członu, np.: Wielkanocą (rzadko Wielkąnocą), Wielkanocy (rzadko Wielkiejnocy);
rzeczpospolitej albo rzeczypospolitej; rzeczpospolitą albo rzecząpospolitą.
UWAGA: rzeczpospolita, nie: rzeczypospolita; rzeczpospolitą, nie: rzeczypospolitą.
4) Jeśli pierwsza część zrostu nie ma postaci mianownika, nie odmienia się jej, np.: psubrat – psubrata, psubra-
tem; wiarygodny – wiarygodnego, wiarygodnemu.

9. Odmień w zeszycie podane zrosty. W razie wątpliwości skorzystaj ze
słownika poprawnej polszczyzny.

karygodny dobranoc Krasnystaw

10. Przeczytaj jeszcze raz zakończenie bajki Jarosława Lipszyca i wykonaj
polecenia.
a) Znajdź w tekście wyraz złożony i ustal, z jakich wyrazów go
zbudowano.
b) Wybierz dwa dowolne słowa z bajki i, dodając do każdego z nich jakieś
inne, zbuduj wyrazy złożone. Zapisz je w zeszycie według wzoru:
czas → złożenie → czasochłonny

11. Podaj reguły, które wyjaśniają pisownię podanych wyrazów złożonych.

obszar przemysłowo-rolniczy flaga biało-czerwona

ogórek małosolny słownik polsko-angielski
Poszukaj wyrazu złożonego wśród pol-
skich nazw miesięcy. Ustal, w jaki spo-
sób powstał i jak wiąże się ze zmianami
tekst popularnonaukowy jasnoniebieska kredka zachodzącymi w przyrodzie w okresie,
którego dotyczy.

45