Page 45 - polski 8 cz2

1. Wskaż różnicę między mową, tekstem tradycyjnym, hipertekstem
a cybertekstem. Wykorzystaj treść bajki, przypis oraz ciekawostkę.

2. Jak sądzisz, dlaczego „wszyscy się popłakali”. Napisz w zeszycie krótkie
wyjaśnienie zakończenia Bajki o tym, jak teksty chwyciły się za łapki.

3. Przypomnij cechy bajki. Wskaż różnice pomiędzy utworem Jarosława
Lipszyca a innymi bajkami, które znasz.

4. Przeczytaj informacje na temat znaczenia cząstek hiper- i cyber-, hiper- «pierwszy człon wyrazów
a następnie omów budowę podanych niżej wyrazów. złożonych wskazujący na nadmiar
lub ponadwymiarowość czegoś albo
wskazujący na wielkość lub wysoki
HIPERTEKST CYBERTEKST poziom czegoś»
cyber- «pierwszy człon wyrazów
złożonych wskazujący na ich
związek z informatyką, a zwłaszcza
Wyrazy złożone z internetem»
Wyrazami złożonymi nazywamy słowa, które powstały przez połącznie dwóch
lub więcej innych wyrazów. Ze względu na to, w jaki sposób zostały utworzone,
nazwiemy je złożeniami, zrostami lub zestawieniami.
Złożenia to wyrazy powstałe najczęściej przez połączenie dwóch innych wyrazów
za pomocą interfiksu (czyli cząstki występującej między członami złożenia)
-o-, -i-, -y-, np.: ciemn-o-żółty; szar-o-zielony, południow-o-zachodni, ostr-o-słup,
łam-i-główka. Bardzo wiele złożeń oprócz interfiksu zawiera dodatkowe formanty,
które dodawane są do podstaw słowotwórczych, np.: snop-o-wiąz-ałka (od snop
i wiązać), cudz-o-ziemi-ec (od cudzy i ziemia), lew-o-skrzydł-owy (od lewe skrzydło).
Niekiedy mamy też do czynienia z obcięciem końcowej części drugiego wyrazu
(formant zerowy), np.: dalekowidz-ø (od daleko widzieć), wod-o-ciąg-ø (od woda
i ciągnąć).

Zrosty to wyrazy, które powstały przez „zrośnięcie” się dwóch wyrazów w jeden,
np.: Wielkanoc, dobranoc. Od wyrazów podstawowych różni je to, że mają jeden
akcent, np. Wielkanoc (ale: wielka noc).
Zestawienia natomiast to dwu-, trzy- lub więcejwyrazowe nazwy jednego
elementu, np.: czarna jagoda, pan młody, wilcze łyko, woda sodowa. Ciekawe!
W zestawieniach nie należy zmieniać jednostek składowych oraz ich kolejności –
funkcjonują one jako nierozerwalna całość. Hipertekstem nazywamy szczególny
sposób organizacji informacji w tekście
komputerowym. Polega on na zastoso-
waniu wyróżnionych odsyłaczy (linków),
5. Połącz każde dwa wyrazy w jeden, aby powstały wyrazy złożone. Przypomnij które automatycznie przenoszą czytel-
sobie wiadomości o wyrazach złożonych i powiedz, w jaki sposób zostały nika do innych informacji. Hipertekst
utworzone nowe wyrazy.
nie wymaga czytania go w określonej
jasny + zielony = kolor kolejności, a przechodzenie od jednej
ciemny + brązowy = drzwi informacji do innej zależy wyłącznie od
blady + różowy = bluzka użytkownika. Dokumenty hipertekstowe
biały + czerwony = flaga są też wzbogacone o grafikę i dźwięk,
blady + niebieski = morze tworząc hipermedia. Przykładem takich
ciemny + granatowy = jezioro dokumentów są strony internetowe.

43