Page 44 - polski 8 cz2
P. 44
5.8 O przyszłości tekstów (bajka, wyrazy złożone i ich typy,
odmiana wyrazów złożonych)
Podejmij temat z Porozmawiajcie o wizjach przyszłości – waszych, a także tych, które znacie
z książek lub filmów. Czy można w nich wskazać wspólny element? Jaki?
z Przeczytaj bajkę Jarosława Lipszyca. Zwróć uwagę na to, jak przedstawione
zostało funkcjonowanie tekstów w nowej rzeczywistości internetowej.
Jarosław Lipszyc
Bajka o tym, jak teksty chwyciły się za łapki
(fragment eseju Opowieść o nowym człowieku)
Dawno, dawno temu, za siedmioma rzekami i za siedmioma lasami, była
tylko mowa, która działa się w czasie. Działa się i dobrze jej było – płynęła
i dialogowała, i ewoluowała . I wtedy przyszło złe pismo i uwięziło ją na kart-
1
ce. Tekst nie zmieniał się, tekst nie starzał się, tekst był przylepiony drukarską
farbą do kartki. Wydany na łaskę i niełaskę czytelnika, który w każdej chwili
Jarosław Lipszyc (ur. 1975)
– poeta i publicysta, twórca może od tekstu odejść, a wróciwszy, zastać go w tej samej, doskonale nieru-
nieistniejącego już miesięcznika chomej formie. Kiedyś w końcu zbuntował się przeciwko pismu i rozpoczął
„Meble”, autor tomików wierszy małą rewolucję . Zaczął rozmawiać z innymi tekstami, i rozmawiał, i rozma-
2
(bólion w kostce, poczytalnia), wiał, i wyciągał do nich łapki, i w końcu – teksty chwyciły się za łapki. I tak
prezes Fundacji Nowoczesna
3
Polska, tworzącej otwarte zasoby powstał hipertekst . I było już dużo lepiej, ale tekst, choć dogadał się z innymi
edukacyjne dostępne na podstawie tekstami, to ciągle nie dogadał się z czytelnikami! Ale po tysiącleciach nie-
bezpłatnych licencji. W latach woli przyszedł dobry Cybertext i uwolnił Mowę, i Mowa odzyskała swoją
4
2002–2006 występował z zespołem naturalną postać, i dialogowała, i latała, i zmieniała się w czasie, i czytelnik
muzycznym Usta.
wyprawiał z nią, co chciał. I wszyscy się popłakali.
1 ewoluować – stopniowo przeobrażać
się i rozwijać
2 rewolucja – tu: gwałtowna zmiana
3 hipertekst – patrz Ciekawe! na s. 43
4 cybertext, cybertekst – termin oznacza-
jący narzędzia do tworzenia wypowie-
dzi, kierowane przez czytelnika i zależ-
nie od jego decyzji dające różne wyniki,
czyli różne teksty do czytania
42
