Page 9 - wos 8
P. 9
Charakter więzi Ciekawe!
Każdy rodzaj więzi międzyludzkich powstających w procesie socjalizacji jest
ważny, ale jednocześnie specyficzny. Więzi mogą mieć charakter syme-
tryczny, partnerski. Oznacza to względną równowagę między jednostkami.
Osoby tworzące więź o charakterze symetrycznym cechuje podobieństwo
pod względem praw, obowiązków, przywilejów, wzajemnych przysług. Ludzie
na ogół mają satysfakcję z takich relacji, ponieważ oceniają, że ich wkład i za-
angażowanie w budowanie znajomości są porównywalne, podobne, można
powiedzieć – sprawiedliwe. Nikt nie czuje się wykorzystywany.
Relacje mogą też być niesymetryczne, niepartnerskie. Wówczas jedna
osoba dominuje, wydaje polecenia, określa zadania, sposób ich wykonywania.
Druga osoba podporządkowuje się, jest wykonawcą tych poleceń. Z takich re-
lacji osoba podporządkowana często nie ma satysfakcji, gdyż ma ograniczony
wpływ na ich kształtowanie lub zupełnie jest pozbawiona tego wpływu. Osoba
dominująca natomiast stopniowo staje się odpowiedzialna za tworzenie takiej Obraz Balthasara Bescheya,
relacji, z czasem ta odpowiedzialność jest już całkowita. Warto zadać sobie (czyt. baltazara besze) Pustelnik
pytanie: jaki rodzaj relacji jest właściwy? Odpowiedź brzmi: dla człowieka na modlitwie, XVIII wiek.
korzystne jest doświadczanie każdego rodzaju relacji, tj. symetrycznej oraz Historia Kościoła odnotowuje przykłady
niesymetrycznej – na pozycji dominującej i na pozycji podporządkowanej. ludzi, którzy z pobudek religijnych od-
Przyjmowanie odpowiedzialności za drugą osobę to wartościowe i potrzeb- rzucili życie w społeczeństwie, poświę-
ne doświadczenie, jeśli jednak trwa zbyt długo, to zachowania osoby dominu- cając je Bogu. Osoby takie, nazywa-
jącej mogą przekraczać granice wolności drugiego człowieka i prowadzić do ne pustelnikami lub eremitami (z języka
zaburzeń w relacjach. Istotne jest również, aby człowiek miał doświadczenia gr. 'żyjący na pustkowiu'), poświęcały
wynikające z podporządkowania się, jednak stałe podporządkowywanie się się gorliwej modlitwie i żyły w ascezie.
może prowadzić do wykształcenia braku odpowiedzialności za siebie i za wła- Oznacza to, że zrezygnowały z wygód,
przyjemności i dóbr materialnych. Jed-
sne działania, do postawy pasywnej zamiast aktywnej. Ważna jest więc taka nym z najbardziej znanych eremitów
dynamika relacji, która buduje różnorodne doświadczenia jednostki, niezbęd- był żyjący na przełomie wieków III i IV
ne na każdym etapie życia i rozwoju. św. Antoni Pustelnik.
Role społeczne
Relacje budowane w procesie socjalizacji stają się podstawą odgrywanych
przez człowieka ról społecznych. Role społeczne są zbiorem ustalonych i po-
wszechnie akceptowanych zachowań, postaw przypisanych do danej pozycji,
miejsca zajmowanego w społeczeństwie. Role społeczne, które przyjmujemy,
zmieniają się z naszym wiekiem, choć niektóre mogą trwać przez całe życie.
Zależą także od płci, sytuacji życiowej, uzdolnień, predyspozycji czy dokony-
wanych wyborów. W dzieciństwie można odgrywać różne role społeczne, np.
dziecka, syna, córki, wnuczka, uczennicy, przyjaciela, harcerza, a w życiu do-
rosłym – matki, ojca, babci, dziadka, pracownika, obywatela państwa itd. Henryk Sawka, rysunek satyryczny.
Życie w społeczeństwie często wymusza przyjmowanie przez człowieka
wielu ról społecznych jednocześnie. Ważne jest zatem, aby już od dzieciństwa
każdy uczył się dokonywania wyborów, rozwiązywania konfliktów, godzenia Jaki charakter więzi jest przedmiotem
obowiązków, by mógł potem podołać życiowym wymaganiom. żartu autora rysunku satyrycznego?
7