Page 121 - biologia 7

Podsumowanie działu 4

Ważne pojęcia

układ oddechowy drogi oddechowe tchawica oskrzela płuca pęcherzyki płucne
wentylacja płuc wymiana gazowa oddychanie komórkowe spirometria pojemność życiowa płuc
wirusowe infekcje dróg oddechowych angina gruźlica układ wydalniczy (układ moczowy)
wydalanie mocz pierwotny mocz ostateczny nefron fi ltracja wchłanianie zwrotne
wydzielanie zakażenia dróg moczowych kamica nerkowa

Układ oddechowy to zespół narządów doprowadzających do organizmu tlen i usuwających dwutlenek węgla.

Element układu Funkcja Przystosowania do pełnionej funkcji
oddechowego

jama nosowa • oczyszczanie, ogrzewanie i nawilżanie śluz, włoski, silnie ukrwiona błona śluzowa
wdychanego powietrza

gardło • transport powietrza między jamą nosową a krtanią silnie ukrwiona błona śluzowa

krtań • transport powietrza między gardłem a tchawicą chrząstki, silnie ukrwiona błona śluzowa

tchawica • transport powietrza między krtanią a oskrzelami chrząstki, nabłonek urzęsiony
• oczyszczanie dróg oddechowych

oskrzela • transport powietrza między oskrzelami nabłonek urzęsiony
a pęcherzykami płucnymi
• oczyszczanie dróg oddechowych
• oczyszczanie powietrza wdychanego

płuca • wymiana gazowa sieć naczyń włosowatych oplatających pęcherzyki
płucne

Pobieranie tlenu do organizmu i usuwanie dwutlenku węgla jest możliwe dzięki: wentylacji płuc oraz wymianie
gazowej w płucach i tkankach.
Wentylacja płuc – automatyczne nabieranie świeżej porcji powietrza i usuwanie zużytego. Zachodzi dzięki ruchom
oddechowym: wdechom i wydechom.

Wentylacja płuc

wdech wydech
• świeża porcja powietrza napływa do płuc • zużyte powietrze jest usuwane
• proces czynny – klatka piersiowa się powiększa i płuca • proces bierny – powietrze jest wypychane z płuc, gdyż
zwiększają swoją objętość dzięki: klatka piersiowa się zmniejsza wskutek:
– skurczom mięśni międzyżebrowych – rozluźnienia mięśni międzyżebrowych
– skurczom przepony – rozluźnienia przepony

119

06.12.2022 16:41:00
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 119 06.12.2022 16:41:00
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 119