Page 117 - biologia 7

4.5 Znaczenie i zdrowie układu wydalniczego

Podejmij temat z Prawidłowe funkcjonowanie układu wydalniczego ma dla organizmu
podstawowe znaczenie. Czy potrafisz wyjaśnić dlaczego?

Sprawne nerki – zdrowy organizm
Prawidłowe funkcjonowanie komórek, a tym samym całego organizmu, wymaga utrzymania względnie stałego po-
ziomu stężenia substancji wchodzących w skład krwi. Układem narządów, który wykonuje to zadanie, jest układ mo-
czowy. Usuwa on szkodliwe i zbędne dla organizmu produkty przemiany materii, przede wszystkim mocznik. Wraz
z moczem usuwany jest także nadmiar wody i soli mineralnych. W ten sposób układ moczowy dba o prawidłową
gospodarkę wodną i mineralną organizmu, czyli reguluje poziom wody i soli mineralnych w płynach ustrojowych.

Nerki chorują bezobjawowo
Pogarszające się funkcjonowanie nerek bardzo długo nie daje wyraźnych sygnałów skłaniających do wizyty u lekarza.
Z tego powodu u wielu pacjentów choroby nerek rozpoznawane są zbyt późno. Często wtedy, gdy już nie można przy-
wrócić ich prawidłowych funkcji. A gdy chorują nerki – choruje cały organizm. Źle funkcjonujące zaostrzają przebieg
innych schorzeń i kilkakrotnie zwiększają ryzyko wystąpienia powikłań.
O stanie zdrowia nerek i całego układu moczowego możemy się przekonać, wykonując badanie ogólne moczu
(il. 4.12). Mocz ostateczny zdrowej osoby składa się w 96% z wody, a tylko 2,5% stanowią azotowe produkty przemia-
ny materii (głównie mocznik), 1,5% – sole mineralne i minimalne ilości innych substancji, np. barwników żółciowych,
które nadają mu kolor i zapach (tab. 4.3).
Badanie ogólne moczu należy wykonywać raz, a najlepiej dwa razy w roku. Choroby nerek sprzyjają wystąpieniu
chorób serca i układu krążenia. Dlatego, dbając o zdrowie układu moczowego, jednocześnie dbamy o zdrowie serca.

Tabela 4.3 Prawidłowe parametry badania ogólnego moczu

Parametr Norma

barwa od słomkowej do bursztynowej
przejrzystość klarowny (przejrzysty)
ciężar właściwy 1,005–1,030 g/l

odczyn kwaśny (ph = 6,5)

cukier brak
bilirubina brak

urobilinogen 0–1 mg/dl 4.12 Do badania moczu
wystarczy niewielka jego ilość.
ciała ketonowe brak Pojemniki do badania moczu
są dostępne w aptekach.
osad w polu widzenia: nabłonki – pojedyncze, W oznaczaniu odczynu moczu
erytrocyty – od 0 do kilku, leukocyty – kilka
wykorzystuje się skalę pH

115

06.12.2022 16:40:52
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 115
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 115 06.12.2022 16:40:52