Page 125 - biologia 7

Rozpoznanie wroga – antygeny i komórki układu
odpornościowego
Zdolność układu odpornościowego do rozpoznania obcych dla danego or-
ganizmu elementów (innych organizmów, ich komórek) jest możliwa dzięki
antygenom, czyli cząsteczkom, które występują na powierzchni komórek
(patrz temat 3.3). Są one charakterystyczne dla każdego organizmu. Czą-
steczki te mają inną budowę u człowieka, a inną u patogenów.
Antygeny występujące w błonie komórek własnego organizmu mogą ulec
zmianie pod wpływem uszkodzenia komórki lub zakażenia jej patogenem.
Umożliwia to wykrycie wadliwych komórek przez układ odpornościowy i ich
eliminację. Główną rolę w rozpoznawaniu antygenów i w usuwaniu patoge-
nów lub wadliwych komórek odgrywają krwinki białe (il. 5.2).

bakteria zniszczona
bakteria
Największe z białych krwinek;
są ruchliwe – wędrują do miejsca
zakażenia, gdzie „zjadają”
patogeny; wytwarzają także
substancje hamujące ich rozwój.
Makrofagi

bakteria
Komórki żerne (podobnie jak
makrofagi) – ich podstawową rolą
jest „zjadanie” drobnoustrojów; zniszczona
wydzielają także substancje bakteria
Neutrofi le o działaniu bakteriobójczym. substancja
bakteriobójcza
bakteria

Wytwarzają białka zwane bakteria
przeciwciałami, które łączą się
z antygenami patogenów –
w ten sposób je eliminują.
Limfocyty B przeciwciała zniszczona
bakteria
Pełnią różnorodne funkcje, zniszczona
m.in. niszczą zakażone i wadliwe komórka
komórki (np. nowotworowe);
produkują substancje
aktywujące inne komórki
Limfocyty T układu odpornościowego. zainfekowana
komórka

5.2 Ze względu na różnice w budowie i funkcji wyróżnia się kilka rodzajów krwinek białych. Na ilustracji przedstawiono
najważniejsze z nich

123

06.12.2022 16:41:11
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 123
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 123 06.12.2022 16:41:11