Page 128 - biologia 7

5.2 Rozwój odporności

Podejmij temat z Czy wiesz, jaki wpływ na odporność noworodka ma karmienie mlekiem
matki?
z Jak sądzisz, dlaczego małe dzieci często chorują?

Odporność wrodzona i odporność nabyta

Podczas pierwszych tygodni życia dziecko wymaga szczególnej opieki. Jest to
związane m.in. z tym, że jego układ odpornościowy jest jeszcze niedojrzały.
Organizm noworodka jest chroniony przed patogenami dzięki przeciwcia-
łom dostarczanym wraz z mlekiem matki (il. 5.4), a także dzięki odporności
wrodzonej. Stanowi ona jedną z dwóch głównych linii obrony organizmu
człowieka przed patogenami. Drugą z nich jest odporność nabyta. Rozwi-
ja się ona w kolejnych miesiącach i latach życia w wyniku kontaktu organi-
5.4 Odporność dziecka rozwija
się stopniowo – trwa to aż do 12–15 zmu z kolejnymi antygenami i pobudzania układu odpornościowego do walki
roku życia (il. 5.5 i 5.6).

Sposoby obrony organizmu

przed patogenami

ODPORNOŚĆ WRODZONA

Skóra i nabłonki pokrywające drogi pokarmowe, oddechowe
i moczowe – są pierwszymi przeszkodami, na jakie natrafiają
patogeny atakujące nasz organizm. Komórki, które budują te
tkanki, ściśle do siebie przylegają. Tworzą one swego rodzaju mur
chroniący organizm przed wniknięciem patogenów.

Odruchy obronne – kichanie, kaszel czy wymiotywymioty – służą
pozbyciu się intruzów z organizmu. Niektóre komórki nabłonkowe ozbyciu się intruzów z organizmu. Niektóre komórki nabłonkowe
p
(np. obecne w jamie nosowej) mają rzęski, których ruch utrudnia
przedostanie się patogenów do organizmu podczas oddychania.

Wydzieliny – wytwarzane w miejscach kontaktu organizmu
ze środowiskiem zewnętrznym – m.in. łój, ślina czy łzy – zawierają
substancje szkodliwe dla patogenów.

Komórki układu odpornościowego, głównie komórki żerne –
makrofagi i neutrofile – wydzielają substancje powodujące
wzrost temperatury ciała, czyli gorączkę (ponieważ wysoka
temperatura nie sprzyja rozwojowi drobnoustrojów).
Przystępują do działania, jeżeli wymienione wyżej sposoby
obrony organizmu zawiodą.

126

06.12.2022 16:41:14
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 126 06.12.2022 16:41:14
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 126