Page 132 - biologia 7
P. 132

5.3      Konflikt serologiczny. Transplantologia




        Podejmij temat





        Dlaczego tak ważna jest informacja
        o grupie krwi danej osoby?





                                            Różnorodność antygenów
                                            Antygeny obecne w komórkach i zbudowanych przez nie strukturach orga-
                                            nizmu są różne u poszczególnych osobników należących do rozmaitych ga-
                                            tunków, ale także wśród przedstawicieli tego samego gatunku. Przykładem
                                            takiej różnorodności u ludzi jest m.in. występowanie odmiennych kombinacji
                                            antygenów krwinek czerwonych: A, B i Rh, a w konsekwencji – określonej
                                            grupy krwi (patrz temat 3.3).
                                               Znajomość grup krwi jest niezbędna w razie konieczności wykonania trans-
                                            fuzji (Podejmij temat). Grupy krwi dawcy (osoby, która oddała krew) i biorcy
                                            (osoby, której podaje się krew) muszą być zgodne, tzn. mieć odpowiednią kom-
                                            binację antygenów A, B i Rh (il. 5.10). W przeciwnym wypadku przeciwciała
        Konflikt serologiczny – sytuacja,   obecne we krwi biorcy rozpoznają antygeny dawcy jako obce i będą niszczyć
        w której antygeny krwi jednej osoby
        są rozpoznawane jako obce przez     pochodzące od niego krwinki czerwone (patrz il. 3.7 w temacie 3.3). Taka re-
        przeciwciała znajdujące się we krwi   akcja może być bardzo gwałtowna i zagrażać życiu biorcy. Niezgodność grup
        drugiej osoby.                      krwi ludzi jest określana jako konfl ikt serologiczny.

                                                  Dawca
                                                         A+    B+  AB+   0+    A–   B–   AB–   0–
                                             Biorca
                                                 A+

                                                 B+
                                                AB+
                                                 0+

                                                 A–
                                                 B–
                                                                                                        transfuzja
        Zapoznaj się z zawartością tabeli. Wy-  AB–                                                     możliwa
        bierz 1 dawcę i wyjaśnij, dlaczego jego   0–                                                    transfuzja
        krew może lub nie może być przetoczo-                                                           niemożliwa
        na  do  wymienionych biorców.  Możesz   5.10    Transfuzję krwi można wykonać między dawcą i biorcą o takiej samej
        także skorzystać z il. 3.7 z grupami krwi   grupie krwi. Możliwe jest także przetoczenie krwi o innej grupie, jeśli we krwi biorcy
        na s. 85.                           nie występują przeciwciała rozpoznające antygeny obecne na krwinkach dawcy

                                      130



                                                                                                              06.12.2022   16:41:17
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   130                                                              06.12.2022   16:41:17
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   130
   127   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137