Page 133 - biologia 7

Konflikt serologiczny w trakcie ciąży

Konflikt serologiczny może wystąpić naturalnie podczas ciąży, gdy matka
dziecka ma krew Rh–, a dziecko – podobnie jak jego ojciec – krew Rh+
(il. 5.11). W razie kontaktu krwi matki z krwinkami Rh+ w jej organizmie
powstają przeciwciała rozpoznające obce antygeny. Pierwszy kontakt zwykle
prowadzi do powstania niewielkiej liczby przeciwciał. Czynnik Rh zostaje
jednak zapamiętany przez układ odpornościowy matki i w przypadku kolej-
nego kontaktu krwi Rh– z antygenem Rh (np. w razie kolejnej ciąży, w któ-
rej dziecko ma krew Rh+) przeciwciała powstają znacznie szybciej i liczniej.
Może to prowadzić do zagrożenia zdrowia matki i rozwijającego się dziecka
albo do poronienia, czyli utraty ciąży. Z tego względu ciężarna jest objęta
szczególną opieką lekarską. W przypadku wzrostu ryzyka zagrożenia zdrowia
dziecka i matki podejmowane są odpowiednie działania.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Rh+
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Rh–
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - Rh–
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Rh– + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - x - - - - - - - - - - - - - - - x
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - x - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - x - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Rh– - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - reakcja
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - +
- - - - - - - - - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Rh– przeciwciała przeciwciał
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - x
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - krwinki
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - x + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - x - - x - - - - - z antygenami
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- + - - - - - - +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - x - - x - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
wytworzone
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Rh+ Rh+ - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -+ - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Rh+
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
w organizmie
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - dziecka
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - x - - - - - - - - x
matki
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - x - - - - - - - - x + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - x - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - x - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - +- - - + - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - x
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - x + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - +- + - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - x - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - x - - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - x - - - - - - - - - - - x
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - x - - - - - - - - - - - x Rh+
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -++ - - - - - -
+ + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - x - - - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - x - - - - -
+ + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - -
W przypadku pierwszej ciąży dziecko Podczas ciąży krew matki i dziecka zazwyczaj Jeśli w przypadku kolejnej ciąży dziecko również ma
- - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - -
zwykle jest bezpieczne ze względu nie mają ze sobą kontaktu. Do takiej sytuacji krew Rh+, to przeciwciała rozpoznające ten antygen,
- - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - -
na brak przeciwciał rozpoznających może dojść w wyniku uszkodzenia łożyska, obecne we krwi Rh– matki, mogą przedostać się do
- - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - -
antygen Rh lub ich niski poziom. a także podczas porodu. dziecka i zniszczyć jego krwinki czerwone.
5.11 Mechanizm konfliktu serologicznego
Antygeny zgodności tkankowej
Ze względu na powszechną i dobrze rozwiniętą diagnostykę krwi wskaza-
nie jej odpowiedniego dawcy do transfuzji nie stanowi obecnie problemu.
Trudniejszym zadaniem jest właściwe dopasowanie dawcy i biorcy podczas
przeszczepu (transplantacji) innych tkanek czy narządów. Wynika to z tego,
że każdy człowiek posiada unikatowy, charakterystyczny tylko dla siebie ze-
staw antygenów zgodności tkankowej. Antygeny te występują w błonie
komórkowej wszystkich jądrzastych komórek ciała, a więc nie ma ich tylko
w krwinkach czerwonych. Komórki, które nie mają antygenów charaktery-
stycznych dla danego osobnika, są rozpoznawane jako obce. Mogą wywołać
reakcję ze strony układu odpornościowego prowadzącą do ich zniszczenia
i eliminacji z organizmu. W przypadku transplantacji tkanek i narządów zja-
wisko to jest określane jako odrzucenie przeszczepu (il. 5.12).
131
06.12.2022 16:41:17
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 131 06.12.2022 16:41:17
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 131