Page 159 - biologia 7

Narząd zmysłu smaku znajduje się na języku – są to komórki receptoro-
we umiejscowione w kubkach smakowych. Receptory smaku są połączo-
ne z komórkami nerwowymi przekazującymi informację do mózgu (il. 6.10).
Na języku człowieka znajdują się receptory, które pozwalają rozróżniać 5 pod-
stawowych smaków: słony, gorzki, słodki, kwaśny i umami (smak mięsa).

komórki
receptorowe
rozróżniające
poszczególne
smaki

brodawka

neurony, którymi
język informacja
o smaku przepływa
do mózgu
kubek smakowy

6.10 Na języku są brodawki, w których znajdują się kubki smakowe. Zawierają
one komórki receptorowe dla poszczególnych smaków. Te komórki są połączone
z neuronami, którymi informacja o danym smaku dociera do mózgu

Zapach spożywanej potrawy dociera do receptorów węchowych w nosie
w tym samym czasie, w którym receptory na języku rozpoznają jej smak.
Te dwa doznania uzupełniają się – najłatwiej się o tym przekonać, kiedy
mamy katar. Utrudnione odczuwanie zapachu zmienia smak jedzenia. Wy-
wołuje bowiem wrażenie, że dana potrawa jest „bez smaku”.

Funkcje węchu i smaku
Zwykle zachwycamy się zapachem kwiatów lub perfum, ale zdolność do roz-
poznawania zapachów nie tylko ma uprzyjemniać nasze doznania zmysłowe.
Może także ostrzegać przed niebezpiecznymi czynnikami, np. ulatniającym
się gazem czy zepsutym pokarmem. Receptory węchowe dość szybko jednak
przyzwyczajają się do danej woni. Z tego powodu, przebywając dłużej w po- Ciekawe!
mieszczeniu, gdzie dany zapach występuje, po pewnym czasie przestajemy Receptory smaku umami rozpoznają
go czuć. smak aminokwasów – kwasu gluta-
Funkcja smaku jest podobna do węchu – rozróżniane smaki ostrzegają minowego i kwasu asparaginowego.
przed spożyciem trujących lub niejadalnych potraw. Szkodliwe substancje Aminokwasy to składniki białek, które
wchodzą m.in. w skład mięsa. W niektó-
w nich zawarte są zazwyczaj gorzkie lub kwaśne. Jednocześnie smak słodki jest rych przepisach kuchni azjatyckiej do
komunikatem o czymś pożywnym i dobrym. Funkcją smaku jest także pobu- potrawy dodaje się kwas glutaminowy,
dzanie wydzielania śliny, a co za tym idzie – rozpoczęcie trawienia pokarmu. aby podkreślić jej smak.

157

06.12.2022 16:42:18
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 157
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 157 06.12.2022 16:42:18